Ráðunautafundur - 20.02.1996, Blaðsíða 269

261
er greinilega einnig sterkust á miili beggja júgureinkunna í núverandi kerfi og júgurfestu í
línulegu mati. Við mat beggja spenaeinkunna er greinilegt að lengd spena ræður langtum
mestu um þá stigagjöf fyrir báðar einkunnir og erfðafylgni þeirra beggja við spenalengd í línu-
legu mati er mjög há. Á það er rétt að benda að í iínulega kerfinu er enginn einn þáttur sem
metur spenagerð, en í þeim efnum er vafalítið meiri breidd að finna í kúastofninum en hjá
mörgum erlendum kynjum.
Eins og vænta má þá er mat á mjöltum og skapi í báðum dómkerfunm mat á
nákvæmlega sama eiginleika (erfðafylgni mælist 1,0 fyrir báða eiginleika). Dómur um mjaltir
sýnir yfirleitt takmarkaða fylgni við aðra þætti í mati gripanna nema það samband sem áður er
nefnt um samband á milli mjalta og skaps hjá kúnum og einnig eru vísbendingar um erfða-
samband á milli mjalta og spenalengdar á þann veg að kúm með stutta spena fylgi betri
mjaltir. Þetta verða tvímælalaust að teljast jákvæðar niðurstöður.
Þær niðurstöður sem hér hafa verið raktar gefa fullt tilefni til að álykta að með því að
taka upp línulegt mat sem dómkerfi við útlitsmat sé mögulegt að fá enn betra kerfi til slíkrar
vinnu en það sem nú er notað. Áður en til slíks kemur eru hins vegar ýmsir þættir sem þarf að
skoða nánar og finna lausn á.
Beinn ávinningur sem þegar hefur verið tekin í notkun er að í hinu nýja kerfi er mögu-
legt að fá enn skýrari framsetningu á byggingareinkennum einstakra dætrahópa sem skiptir
máli við afkvæmarannsóknir nautanna.
ÞÆTTIR SEM ÞARF AÐ VINNA FREKAR í TENGSLUM VIÐ LÍNULEGA MATIÐ
Markmið með útlitsmati á kúm er fleirþætt. Öðru fremur gegnir það í dag beinu hlutverki í
ræktunarstarfinu á tvo vegu;
- Við mat á hugsanlegum nautsmæðrum.
- Við afkvæmarannsóknir á nautum. Kvíguskoðun.
Því til viðbótar má vafalítið nýta reglulegt útlitsmat á kúm miklu skipulegar í almennu
ræktunarstarfi við samval gripa til pörunar. Þá er nauðsynlegt að unnið sé með dómkerfi sem
leggur mat á eiginleika í hlutfalli við þýðingu þeirra.
Hér er ástæða til að benda á að í árdaga ræktunar nautgripa voru hugmyndir um að
ákveðnir þættir í útliti gripanna gæfu vísbendingar um eðli þeirra með tilliti til mikilvægra
framleiðslueiginleika. í rannsóknum hefur hins vegar orðið takmarkaður árangur í leit að slíku
sambandi sem virkilega skiptir máli. Það m.a. leiddi til að útlitsmat fékk víða miklu minna
vægi en áður var í ræktunarstarfi.