Ráðunautafundur - 20.02.1996, Blaðsíða 296

288
lágt og þar sem afurðir eru mjög miklar. Þetta atriði er því eðlilegt að skoða örlítið í þessu
samhengi.
Hér verður ekki gerð nein tilraun til að draga saman .niðurstöður úr slíkum tilraunum
erlendis, sem gagnvart mjólkurframleiðslu einni skipta áreiðanlega hundruðum. Mikið af
slíkum tilraunum eru um samanburð á mismunandi kynjum, annars vegar við evrópskar eða
norðuramerískar framleiðsluaðstæður, og hins vegar í hitabeltislöndum. Mikið af slíkum til-
raunum sýna skýr samspilsáhrif, en vekja tæpast áhuga okkar í þessu sambandi. í okkar um-
ræðu eru tilraunir þar sem bornir eru saman mismunandi gripir við mjög breytilega fóðrun
öðru fremur áhugaverðar. Um þetta efni var haldin faglega mjög öflug ráðstefna í Bretlandi í
árslok 1994 en frá henni er nýkomin ráðstefnuskýrsla þar sem er að finna mikið áhugavert efni
til skoðunar fyrir okkur í þessu sambandi.
I þessu sambandi skal fyrst minnt á umfangsmestu samanburðartilraun sem til þessa
tíma hefur verið gerð. Það var tilraun á vegum FAO sem gerð var í Póllandi og lauk fyrir
tæpum áratug en þar var gerður samanburður á stofnum af svartskjöldóttum kúm frá 10 þjóð-
löndum. Þarna kom fram mikill munur á milli stofna af ólíkum uppruna, en samanburður
sýndi sömu niðurstöður við mismunandi fóðrun. Þessir gripir eru hins vegar upprunnir úr
ákaflega ólíku umhverfí. Utkoma hjá ísralesku og nýsjálensku kúnum var mjög lík og skipuðu
þær sér þar á topp ásamt bandarísku gripunum. Á þeim tíma var meira en tvöfaldur munur
meðalafurða hjá kúm í ísrael og á Nýja-Sjálandi.
Nýlokið er umfangsmiklum samanburði á svartskjöldóttum kúm á Nýja-Sjálandi og í
Kanada. Þær tilraunir sýna engin samspilsáhrif þegar tölur eru skoðaðar á grunni meðaltals-
talna hjá tilraunahópunum í hvoru landi. Hins vegar er röðun dætrahópa mjög breytileg eftir
löndum, þannig að val í öðru landinu virtist ekki að öllu leyti henta fyrir val í því umhverfi
sem er í hinu landinu. Frá Nýja-Sjálandi er einnig að finna í þessu samhengi áhugaverðar
niðurstöður úr samanburði á Friesian og Jersey kúm þar í landi við breytilegar framleiðslu-
aðstæður. Rétt er einnig að minna á að mjög margar eldri tilraunir um sampil milli erfða- og
umhverfisáhrifa sem sýnt hafa greinilegt samspil við fóðrun eru tilraunir þar sem nýsjálenskir
gripir hafa verið með og fram hefur kornið mikil hæfni þeirra til að umsetja gróffóður. Á það
er einnig rétt að minna, sem Nýsjálendingar hafa bent á, að í slíkum tilraunum um samspil
hefur oft um of verið litið eingögnu á áhrif á afurðir. Eftir því sem meira reynir á framleiðslu-
getu gripanna er ekki síður ástæða til að huga að áhrifum á frjósemi og hreysti gripanna því að
áhrif á þá þætti geta fljótt haft umtalsverð áhrif á heildarútkomu framleiðslukerfisins.