Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2016, Blaðsíða 16

15
‚AÐ KJÓSA AÐ SLEPPA ÞVÍ‘
menningar árið 2011 og gekk út frá sams konar forsendum og umræðurnar
tveimur árum síðar. Í greininni dregur Guðni jafnframt upp heldur dapur-
lega mynd af ástandinu, en þar fjallar hann um ósamræmið milli pólitískra
markmiða (sem ávallt miða að auknum hagvexti) og raunveruleika lofts-
lagsbreytinga, og bendir á að nánast útilokað sé „að fyrirbyggjandi aðgerð-
ir gegn loftslagsbreytingum leiði ekki til efnahagssamdráttar, jafnvel þó að
í þeim felist forsendurnar fyrir tækifærum framtíðarkynslóða.“11
Erfiðleikar þess að mótmæla mögulega arðbærum framkvæmdum
sem samræmast illa umhverfisverndarstefnu koma skýrt í ljós í grein
Guðna, þegar hann ræðir pólitískar afleiðingar ummæla sem Kolbrún
Halldórsdóttir, þáverandi umhverfisráðherra, lét falla fyrir kosningar
2009, um að olíuvinnsla á Drekasvæðinu samrýmdist „hvorki stefnu um
sjálfbæra nýtingu orkulinda né skuldbindingum Íslands á alþjóðavett-
vangi“.12 Tóku flokkssystkini hennar síður en svo vel í þessa yfirlýsingu, en
hún vakti harkaleg viðbrögð á bloggum sem og í athugasemdakerfum, þar
sem margir létu þá skoðun í ljósi að Vinstri græn ynnu gegn hagsmunum
þjóðarinnar. Innan við klukkustund eftir að Kolbrún lýsti yfir afstöðu sinni
til olíuleitarinnar sendu Vinstri grænir frá sér yfirlýsingu um að flokkurinn
legðist ekki gegn olíuleit á Drekasvæðinu og næstum 25% kjósenda strik-
uðu yfir nafn Kolbrúnar eða færðu hana neðar á kjörseðlinum nokkrum
dögum síðar, en eins og Guðni bendir á má draga þá ályktun að ummæli
hennar um olíuleitina hafi kostað hana þingsætið.13 Erfitt virðist því að
líta framhjá því að eini íslenski stjórnmálaflokkurinn sem hefur umhverf-
isvernd í fyrirrúmi og er í ofanálag róttækur vinstri flokkur, virðist hvorki
hafa getu né vilja til að leggjast gegn framkvæmdum ríkisstjórnarinnar á
Drekasvæðinu; þvert á móti hefur flokkurinn stutt aðgerðirnar og unnið
að því að þær yrðu að veruleika.14
11 Guðni Elísson, „Vekjum ekki sofandi dreka. Loftslagsmál, pólitísk umræða og ol-
íuleit á íslenska landgrunninu“, TMM 4/2011, bls. 10–25, hér bls. 15. Í þriðja hluta
greinarinnar er unnið úr þessari athugasemd Guðna.
12 Tilvitnun fengin úr Guðni Elísson, „Vekjum ekki sofandi dreka“, bls. 15.
13 Guðni Elísson, „Vekjum ekki sofandi dreka“, bls. 17.
14 Samfylkingin, flokkur sem studdi olíuleitina dyggilega á meðan hann var í rík-
isstjórn, endurskoðaði afstöðu sína á landsfundi í mars 2015. Í samþykkt landsfundar
Samfylkingarinnar kemur fram að „Samfylkingin telur að mistök hafi verið gerð
þegar leit var hleypt af stað á Drekasvæðinu. Nú þarf að vinda ofan af þeirri leit og
vinnsluáformum og lýsa því yfir að Íslendingar hyggist ekki nýta hugsanlega jarð-
efnaorkukosti í lögsögu sinni.“ Sjá „Olíuleit á Drekasvæðinu: Vigdís Hauksdóttir“,
althingi.is, 144. löggjafarþing – 83. fundur, 23. mars 2015, sótt 21. nóvember 2015:
http://www.althingi.is/altext/upptokur/raeda/?raeda=rad20150323T152642.