Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2016, Blaðsíða 30

29
en svo unnt sé að koma henni af stað þarf að ganga út frá því að loftslags-
vandinn sé á ábyrgð okkar allra og að ástandið sé svo alvarlegt að það krefj-
ist þess að upplýst ákvörðun um olíuleitina verði tekin sameiginlega. Það
var með meðvitund um að lífið væri of stutt til að eyða því í vitleysu sem
Eve Sedgwick beindi sjónum sínum að bætandi lestri. Umhverfisvandinn
sem blasir við núna vekur samskonar meðvitund; við höfum engan tíma
fyrir kjaftæði. Ef komast á sem fyrst að kjarna málsins þarf bætandi nálgun.
Jafnt fræðimenn sem lesendur þurfa að stilla sig um ‚að kljúfa viðfangið‘ –
hefja sig yfir löngun til að treysta stöðu sína í einum hópi en harðna í and-
stöðu við aðra – og leita leiða til að nálgast heim sem er ófullkominn en
ekki alslæmur og er uppfullur af einstaklingum sem eru það líka.
Að lokum: hvað í ósköpunum á að gera við heiminn?
ef við vitum eitthvað, þá er það að við höfum ekki tíma fyrir kjaftæði
(„Paranoid Reading, Reparative Reading, Or, You’re So Paranoid,
You Probably Think This Essay is About You“, Eve Kosofsky
Sedgwick)
Fjöldi fræðitexta sem kenndir eru við „andfélagslegu forsenduna“ (e. anti-
social thesis) innan hinsegin fræða hafa í næstum áratug reynt að svara spurn-
ingunni í fyrirsögninni og það kemur kannski ekki á óvart að hægt sé að
greina í öllum svörunum missterka blöndu af ofsóknarkenndri og bætandi
nálgun á vandamálið. Þessi skrif grundvallast á andstöðu við kröfu sem
hefur birst einna helst í baráttunni fyrir hinsegin hjónaböndum og ætt-
leiðingum; að hinsegin fólk sé fyrirmyndarborgarar og deili gildum hins
gagnkynhneigða samfélags. Ef taka á alvarlega gagnrýni Guðna Elíssonar
á gildin sem gera okkur nánast ókleift að bregðast við loftslagsbreyting-
um, þá verðum við öll að hætta að vera fyrirmyndarborgarar út frá mæli-
kvörðum sem eru svo skaðlegir, eins undarlega og það kann að hljóma.
Í því tilfelli sakar ekki að líta til þeirra leiða sem farnar hafa verið innan
hinsegin fræða.
Séu nálgunarleiðir Melanie Klein og Eve Kosofsky Sedgwick mátaðar
við ólíkar aðferðir hinna andfélagslegu blasir við sterk tilhneiging til þess
að vinna frá stöðu geðdeyfðar: skilningur á því að heimurinn sé ekki það
sem vonast var eftir gerir hinseginfræðingunum kleift að nálgast hann
aftur og á aðra vegu. Eitt besta dæmið um þessa nálgun er að finna í bók-
inni Rúntað um útópíuna eftir fyrrum nemanda Sedgwick, José Esteban
‚AÐ KJÓSA AÐ SLEPPA ÞVÍ‘