Skírnir - 01.09.2007, Blaðsíða 129

16 Roger Poui vet, „Po urquoi les hommes ont-ils besoin des vert us épi sté -
miques?“, í Thom as Bénatouil og Michel Le Du, (ritstj.), Le retour des vertus
intellectuelles, Strasbourg, Presses de l’Université de Strasbourg 2006, bls. 150.
17 René Descartes, Or› ræ›a um a› fer›, Magn ús G. Jóns son fl‡ddi, Reykja vík,
Hi› ís lenzka bók mennta fé lag 1991, bls. 79.
skírnir 397kreppa háskóla …
Si› fræ›i sko› an anna og ábyrg› okk ar hva› flekk ing una var› ar kall ar
ekki á eft ir lit me› flekk ing ar fræ›i legu gildi sko› ana okk ar, held ur fræ›i -
legt um hverfi sem b‡r í hag inn fyr ir mögu leika okk ar til a› kom ast a›
sann leik an um.16
fietta meg in at ri›i geng ur í ber högg vi› flá grund vall ar setn ingu
Descartes, og sí› ar Kants og Sar tres og fjöl margra ann arra heim -
spek inga, a› sko› an ir okk ar velti á vilja okk ar, e›a, nán ar til tek i›,
á fleirri ákvör› un okk ar a› veita sam flykki okk ar og fall ast flannig
á sko› un ina vit andi vits um hva› ma› ur er a› gera. Hug mynd in
er sú a› vi› get um rá› i› flví sjálf hverju vi› trú um og a› vi› eig -
um ekki a› trúa neinu nema flví sem vi› höf um gó› ar og gild ar
ástæ› ur til a› ætla a› sé satt. fiannig or› a›i Descartes reglu sína á
flá lei› a› mark mi› i› væri „a› hafa ekk ert fyr ir satt, nema mér
lægi al veg í aug um uppi, a› svo væri, me› ö›r um or› um a› for› -
ast um fram allt hvat vísi og hleypi dóma og kve›a ekki á um neitt
nema fla›, sem stæ›i mér svo sk‡rt og greini lega fyr ir hug skots -
sjón um, a› ég gæti me› engu móti bor i› brig› ur á fla›“.17 Sam -
kvæmt fless ari reglu á fla› sem ég álít vera satt a› vera mér gef i› í
sk‡r um og greini leg um hug mynd um sem ég get ekki fund i› neina
gó›a ástæ›u til a› draga í efa a› veiti mér a› gang a› sönn um veru -
leika. Ég á a› hafa stö›ugt eft ir lit me› sjálf um mér og ekki fella
neina dóma e›a telja neitt vera satt ann a› en fla› sem sam ræm ist
sk‡r um og greini leg um hug mynd um mín um.
En er fletta raun hæf regla sem vi› ætt um öll a› temja okk ar?
Poui vet leyf ir sér a› ef ast um fla›. Hann bend ir á a› rétt sé a› gera
grein ar mun á flví a› fall ast á sko› un sem manni vir› ist aug ljós lega
sönn og flví a› sam flykkja sko› un eft ir a› hafa veg i› og met i›
gildi henn ar. A› fall ast á sko› un fel ur í sér a› ástæ› urn ar fyr ir
sko› un inni verka sann fær andi á okk ur án fless a› vi› yf ir veg um
flær sér stak lega, en sam flykk i› er hins veg ar há› flví a› vi› yf ir -
veg um ástæ› urn ar og ákve› um a› meta flær gild ar.