Skírnir - 01.09.2007, Blaðsíða 187

6 Nán ar um Biedermeier, t.d. Hug tök og heiti í bók mennta fræ›i 1983:31.
7 End ur minn ing ar Páls Mel ste›s 1912:37.
8 Sjá nán ar um Skafta og fletta mál allt, Pál Vals son 1999:141 o.áfr.
skírnir 455alefling andans og athöfn þörf
sem í fi‡ska landi var kennd vi› Biedermeier og birt ist í inn an tómu or› -
skrú›i og firr ingu frá veru leik an um.6 Mig lang ar til fless a› út færa flessa
kenn ingu um sam flétt un vís inda og ætt jar› ar ást ar a› eins nán ar me› flví
a› kalla fyrst og fremst til vitn is flau tvö kvæ›i Jónas ar sem kannski eiga
sér d‡pst ar ræt ur í hjarta hans, me› litlu hli› ar spori í hans glæsi leg asta
kvæ›i. Um flessi tvö kvæ›i er óhætt a› halda flví fram a› Jónas leggi sjálf -
an sig all an und ir; ann ars veg ar er sárs auka fyllsta kvæ›i sem hann yrk ir,
og reyn ir mest á hann til finn inga lega og svo hins veg ar metn a› ar fyllsta
kvæ›i um hug mynd ir og form sem hann glím ir vi› alla ævi. Í fram haldi
af flví ver› ur fleirri spurn ingu svar a› hvort og hvern ig kvæ›i Jónas ar eiga
er indi í fljó› fé lags leg deilu mál sam tím ans.
fia› kvæ›i Jónas ar sem ver› ur til úr einna d‡pst um per sónu leg um harmi
og hon um hef ur án efa ver i› treg ast tungu a› hræra er Sakn a› ar ljó›. fia›
hnit ast um minn ingu frænda hans, Skafta Tímóteus ar Stef áns son ar. Skafti
var efni leg ast ur í hópi Ís lend ing anna á sín um tíma, tók hæstu próf og lét
alls sta› ar til sín taka, sló flar út bæ›i Jónas og Jón Sig ur›s son, og haf›i
m.a. ver i› kjör inn vara for seti Bók mennta fé lags ins flrátt fyr ir ung an ald -
ur. All ir væntu mik ils af Skafta og báru til hans óskor a› traust. Jónas og
Skafti höf›u ver i› vin ir og sálu fé lag ar frá bernsku, enda bræ›ra syn ir og
um sam band fleirra haf›i vin ur fleirra Páll Mel ste› flessi l‡sandi or›:
„fieir voru vin ir og fló í kapp ræ› ur færi var fla› ætí› í gó›u; fleir töl u›u
um alla hluti og lög›u sína dóma á fla› allt.“7 Á Skafta sann a› ist fló a› öl
er ann ar ma› ur, og hann átti erfitt me› a› höndla áfengi. Eitt kvöld, eft -
ir krá ar rölt me› Jónasi og Kon rá›i Gísla syni, lend ir hann í rysk ing um og
er hand tek inn, og fleg ar lög regl an fylg ir Skafta heim á Gar› og far i› er a›
brá af hon um, hef ur Skafti á or›i vi› fylgd ar mann inn a› fla› ver›i erfitt
fyr ir sig a› lifa vi› flessa skömm. Skömmu sí› ar hverf ur Skafti og tveim -
ur dög um sí› ar er lík hans dreg i› upp úr Hol mens kanal.8
fiessi at bur› ur hef ur mót andi áhrif á Jónas, ör lög Skafta fá hann til
fless a› glíma vi› harm sinn í ljó›i og láta reyna á mátt skáld skap ar ins.
fietta er me› ö›r um or› um einn fleirra at bur›a sem gera Jónas a› skáldi.
Mann l‡s ing Skafta er flunga mi›ja kvæ› is ins og rís hæst í fless um loka -
er ind um:
Brann flér í brjósti
bjó flér í anda,
ást á ætt jör›u
ást á sann leika.