Skírnir - 01.09.2007, Blaðsíða 212

skírnir480 magnús þór snæbjörnsson
ekki til a› hrinda í fram kvæmd en ef ein hver flarna úti treyst ir sér í
verk i› hvet ég hinn sama til a› k‡la bara á fla›. fia› eina sem ég get
gert er a› lofa a› mæta ef af flessu ver› ur.
fiótt Stef án Máni tali um sorg flá er hann a› l‡sa melankól íu, blæt is -
kenndri upp hafn ingu á hinu glat a›a vi› fangi, flrá eft ir sam stö›u fljó› ar -
inn ar, a› hún ö›list aft ur flá ein ingu sem hún „glat a›i“ vegna deiln anna
um virkj an ir og stór i›ju. Ekki ein ung is fólk i› held ur rík i› og Lands virkj -
un yr›u eitt í melankól ískri sátt, án rei›i og áró› urs, í sam eig in legu blóti
vi› Kára hnjúka. Stef án Máni l‡s ir flví hvern ig fólk sætt ir sig vi› a› hnatt -
væ› ing in, e›a önn ur öfl sem vi› rá› um ekki vi›, sé kom in til a› vera en
blót ar flessi í sta› menn ing ar arf in um, nátt úr unni e›a jafn vel sam stö› unni
sjálfri. Svo mik il er upp hafn ing in á a› ger› ar leys inu a› vi› vir› umst ekki
einu sinni nenna a› standa fyr ir blót inu sjálf, rík i› á a› gera fla› fyr ir
okk ur.
fia› er gegn fless ari melankól ísku upp gjöf sem Žižek berst me› skrif -
um sín um. Ekki ein ung is vegna fless a› hún sé póli tískt röng af sta›a, flar
sem hún hent ar ríkj andi kerfi sí›kap ít al isma, hnatt væ› ingu, fjöl menn ing -
ar stefnu og póst módern isma of vel, held ur ein fald lega vegna fless a›
melankól ía er sjúk leg. Hún er í raun eft ir sjá eft ir glöt u› um hlut á›ur en
hann glat ast, flví hvern ig er hægt a› glata flví sem er a› eins hug mynd en
var í raun aldrei. Melankól ía er sú flver stæ›a a› syrgja hlut sem enn er til
sta› ar í lífi okk ar eins og sést best í l‡s ingu Stef áns Mána hér a› ofan. Til
fless a› átta sig á fless ari flver stæ›u er nau› syn legt a› kunna skil á
lacanískri a› grein ingu á vi› fang inu sem flrá in bein ist a› og flví sem veld -
ur flránni eft ir vi› fang inu. fiess ir flætt ir eru sjald an fleir sömu og teng ing
fleirra er yf ir leitt óme› vit u›. T.d. get um vi› flrá› hreina nátt úru en
ástæ›a fleirr ar flrár er a› finna ann ars sta› ar en í nátt úr unni sjálfri. Hún
gæti ver i› sú trú a› hrein nátt úra geri okk ur heil steypt og án henn ar vær -
um vi› á ein hvern hátt ekki söm, ekki vi› sjálf, rétt eins og vi› flrá um a›ra
mann eskju, elskanda, vegna fless a› hún ger ir okk ur heil, ger ir okk ur a›
flví sem vi› erum í raun og veru. firá okk ar eft ir hin um glat a›a hlut er flví
í grunn inn flrá eft ir flví a› vera heil, óskipt.
Kjarni bæ›i sjálfs ver unn ar og merk ing ar kerf is ins, ein stak lings ins og
sam fé lags ins, er aft ur á móti tóm, neind, sam kvæmt Lac an. fiessi óræ›i
hlut ur sem vi› flrá um, fla› sem Lac an kall a›i vi› fang i› litla a (f. object
petit a), er fletta eitt hva› sem vi› leit um a› til a› fylla upp í tómi› og gera
okk ur heil. fia› er tákn fless skorts sem ein kenn ir sjálfs ver una og sam fé -
lag i› og ver› ur aldrei fyllt ur. Lacanísk sál grein ing ger ir sk‡r an grein ar -
mun á ann ars veg ar missi og hins veg ar skorti. Melankól ían rugl ar flessu
aft ur á móti sam an, ger ir rá› fyr ir a› hlut ur inn hafi eitt sinn ver i› til sta› -
ar en sé nú glat a› ur. En vi› fang i› litla a hef ur flann flver sagna kennda eig -
in leika a› fla› ver› ur ekki til fyrr en far i› er a› sakna fless. fia› er a› eins