Skírnir - 01.09.2007, Blaðsíða 205

32 Sjá um fjöll un Žižeks um ein ræ› is gr‡l una í Slavoj Žižek, Did Somebody Say
Tota lit ari an ism? Five Inter ventions in the (Mis)Use of a Notion (London 2001).
33 Andri Snær Magna son, Drauma land i›, bls. 18.
34 Sjá um fjöll un Hall frí› ar fiór ar ins dótt ur um fla› sem hún kall ar fljó› leg trú ar -
brög› og á flá vi› hug mynda fræ›i fljó› ern is hyggj unn ar, m.a. hug mynd ir um
hrein leika tung unn ar: Hall frí› ur fiór ar ins dótt ir, „Trú in á hrein leik ann og fjöl -
menn ing ar legt l‡› ræ›i“, Les bók Morg un bla›s ins, 28. apr íl 2001. Einnig er
áhuga vert a› sko›a harka leg vi› brög› vi› um fjöll un Hall frí› ar sem ef til vill
má túlka sem vörn fleirra sem eru hrædd ir vi› a› ver›a svipt ir órum sín um og
reyna eft ir fremsta megni a› halda í flá: Hall frí› ur fiór ar ins dótt ir, „„Málsvari
heimsósóma““, Rann sókn ir í fé lags vís ind um V (Reykja vík 2004), bls. 553–563.
skírnir 473er draumalandið sjálfshjálparbók …?
fieg ar geng i› er út frá flví a› frjáls lynt l‡› ræ›i sí›kap ít al ism ans sé á ein -
hvern hátt skásti kost ur inn í stö› unni hef ur hi› sí›kap ít al íska skipu lag
gert kröft uga gagn r‡ni tor tryggi lega ef ekki ómögu lega.32 fietta jafn gildir
í raun yf ir l‡s ingu um a› hi› full komna kerfi hafi ver i› fund i› og veld ur
flví a› raun veru legri gagn r‡ni er út h‡st sem út ópískri og ótækri e›a eins
og seg ir í Drauma land inu:
Marg ar bestu hug mynd irn ar valda hneyksl an, vekja hlát ur, eru sag› -
ar „óhugs andi“, fá rán leg ar, flær eru hlegn ar í hel, bann a› ar e›a flagg -
a› ar ni› ur og fla› tek ur flær ára tugi a› vinna sér sess, flær ógna ríkj -
andi valdi og vega a› und ir stö› um og heims mynd úr eltra og jafn vel
deyj andi hug mynda kerfa. 33
Um lei› og fólk s‡n ir til bur›i til a› hafa raun veru leg áhrif á fljó› fé lag s kip -
an ina er fla› um svifa laust sak a› um fúnda mental isma, a› fla› hafi stigi›
fyrsta skref i› í átt a› ein ræ›i og me› flví sé veg i› a› l‡› ræ› inu. Raun veru -
legt and óf hef ur ver i› gert ómögu legt og óhugs andi vegna fless a› al mennt
er fall ist á a› frjáls lynt l‡› ræ›i og kap ít al ismi sé skásti kost ur inn og a› all -
ar til raun ir til rót tækra breyt inga muni lei›a til ein hvers mun verra.
Ef nefna ætti ríkj andi hug mynda fræ›i á Ís landi í dag flá er grunn ur
henn ar án efa ein hvers kon ar af brig›i af frjáls lyndu l‡› ræ›i sam fara hug -
mynd um um mark a›s hag kerfi a› vi› bættri fljó› ern is hyggju. Eins og
kom i› hef ur fram skipt ir litlu máli fló a› fólki trúi ekki beint á flá hug -
mynda fræ›i, trú in felst í a› taka full an flátt í flví, trúa flví a› a›r ir trúi. fiá
sty›st öll hug mynda fræ›i vi› bak land óra sem sty›ja hana og fylla upp í
fla› gap sem kem ur í veg fyr ir a› sam fé lag i› upp lifi sig sem heild, fla› flarf
me› ö›r um or› um alltaf á ut an a› kom andi ógn a› halda sem sk‡r ingu á
flví a› fla› hafi ekki enn ná› a› ver›a full kom i›. Gott dæmi um birt ing -
ar mynd óra sem sty›ja hug mynda fræ›i er a› finna í stefnu breyt ingu
Frjáls lynda flokks ins fyr ir sí› ustu fling kosn ing ar. Sú klisju kennda hug -
mynd hef ur lengi ver i› á kreiki a› hér á landi sé a› finna nær stétt laust
fljó› fé lag, a› flrátt fyr ir aug ljós an mun á efna legri af komu séu tæki fær in
flví sem næst jöfn til a› tjá sig um og hafa áhrif á fljó› fé lag i›.34 Einn af