Tímarit Máls og menningar - 01.06.2009, Side 34

H e n r y D av i d Th o r e a u
34 TMM 2009 · 2
hjá. Það eru níuhundruð níutíu og níu velunnarar dyggðarinnar á móti
hverjum dyggðugum manni, en það er auðveldara að eiga við raunveru-
legan eiganda en þann sem aðeins fer með tímabundin fjárforráð.
[11] Atkvæðagreiðsla er nokkurs konar spil eða leikur, líkt og damm-
tafl eða kotra, með örlitlum siðgæðisblæ, spiluð um rétt og rangt, um
siðferðilegar spurningar, og auðvitað er eitthvað lagt undir. Mannkostir
kjósandans eru ekki lagðir að veði. Ég greiði atkvæði, ef til vill eins og
ég tel réttast, en mér er ekki alvarlega umhugað um að réttlætið nái fram
að ganga. Ég get vel fallist á að þar fái meirihlutinn að ráða. Honum ber
því aldrei skylda til að gera meira en það sem hentugt þykir. Jafnvel þótt
greitt sé atkvæði með réttlætinu er það ekki að gera neitt. Það er aðeins
að sýna öðrum af veikum mætti hvað manni finnst að eigi að ná fram
að ganga. Vitur maður lætur það ekki vera tilviljunum háð, né felur slíkt
á vald meirihlutanum. Það er ekki mikil dyggð fólgin í gerðum flestra
manna. Þegar að því kemur að meirihlutinn samþykki í atkvæðagreiðslu
að afnema þrælahald, verður það vegna þess að sá meirihluti er skeyt-
ingarlaus um þrælahald eða vegna þess að lítið verður orðið um þræla til
að veita frelsi með atkvæðagreiðslunni. Þeir sem atkvæði greiða verða þá
einu þrælarnir. Einungis atkvæði þess sem leggur frelsi sitt að veði getur
flýtt fyrir afnámi þrælahalds.
[12] Ég hef heyrt af samkomu sem halda á í Baltimore16, eða hver veit
hvar, þar sem velja á forsetaframbjóðanda og samkomuna eiga aðallega
að sækja ritstjórar og atvinnustjórnmálamenn, en ég hugsa með mér
hvort það skipti nokkurn sjálfstæðan, greindan og virðingarverðan
mann máli að hvaða niðurstöðu þessi menn komast? Fáum við ekki að
njóta visku hans og greindar hvort sem er? Getum við ekki reitt okkur á
sjálfstæð atkvæði? Eru ekki margir hér á landi sem taka ekki þátt í ráð-
stefnum? En nei, ég kemst að því að hinn virðingarverði maður, svo
kallaður, hefur þegar vikið frá sannfæringu sinni og örvæntir um þjóð
sína þegar þjóðin hefur meiri ástæðu til að örvænta um hann. Hann
lítur strax á frambjóðandann sem þannig er valinn sem eina tiltæka
manninn og verður þannig sjálfur lýðskrumaranum tiltækur til hvers
sem er. Atkvæði hans er hreint ekki meira virði en atkvæði hvaða sam-
viskulausa útlendings sem vera skal eða þá innlends leiguþýs sem keypt
hefur verið. Ó, ef til væri maður, sem eins og nágranni minn sagði, hefði
meira bein í nefinu en svo að blési í gegnum það! Það er ekkert að marka
tölfræðilegar upplýsingar: íbúafjöldinn er ofmetinn. Hversu margir
menn eru á hverjar þúsund fermílur í þessu landi? Varla einn. Er mönn-
um einhver hvatning að setjast að í Bandaríkjunum? Bandaríkjamað-
urinn er orðinn að góðtemplara17 – manni sem þekkja má af því hve
TMM_2_2009.indd 34 5/26/09 10:53:23 AM