Tímarit Máls og menningar - 01.06.2009, Side 44

H e n r y D av i d Th o r e a u
44 TMM 2009 · 2
valdið. Ég sá skýrar heimaríki mitt. Ég sá hversu vel mætti treysta fólk-
inu í kringum mig sem nágrönnum og vinum, þeir væru aðeins vinir í
velgengni, að þeim væri ekki mikið í mun að breyta rétt, þeir væru mér
fjarskyldur kynþáttur vegna fordóma sinna og hjátrúar, líkt og Kínverj-
ar eða Malæjar, að í fórnfúsu starfi sínu fyrir mannkynið tækju þeir
enga áhættu, legðu ekki einu sinni eignir sínar að veði, þegar allt kæmi
til alls væri göfuglyndi þeirra ekki mikils virði, þeir kæmu fram við
þjófinn eins og hann hafði komið fram við þá og vonuðu að með því að
sýna ákveðna breytni að vitbættum nokkrum bænum, með því að ganga
við og við ákveðna beina en gagnslausa braut gætu þeir bjargað sálu
sinni. Þetta kann að þykja harður dómur yfir nágrönnum mínum vegna
þess að ég held að margir þeirra hafi ekki gert sér grein fyrir að önnur
eins stofnun og fangelsi sé í þorpinu þeirra miðju.
[7] Þegar fátækur þorpsbúi kom úr skuldafangelsi tíðkaðist það áður
fyrr að kunningjar hans heilsuðu honum með því að horfa á hann í
gegnum krosslagða fingur og áttu þeir að tákna rimlana fyrir fangelsis-
gluggann. „Góðan og blessaðan daginn.“ Nágrannar mínir heilsuðu mér
ekki á þennan hátt en horfðu fyrst á mig og síðan hver á annan eins og
ég væri að koma úr langri ferð. Ég var fangelsaður þegar ég var á leið til
skósmiðsins til að sækja skó úr viðgerð. Þegar mér var hleypt út morg-
uninn eftir, fór ég fyrst og lauk við erindið og þegar ég var búinn að fara
í nýviðgerðan skóinn fór ég í berjamó að tína steinabláber með fólki sem
var óðfúst, að ég stýrði för þeirra, og hálfri stundu seinna – því ekki tók
langan tíma að ná í hestinn – var ég í miðri berjabreiðu á einni af hæstu
hæðunum við bæinn um tvær mílur í burtu og þar var ríkisvaldið hvergi
að sjá.
[8] Og þar með lýkur sögunni af „Fangavist minni.“34
[9] Ég hef aldrei neitað að greiða vegaskatt vegna þess að mér er jafn
mikið í mun að vera góður granni og mér er annt um að vera slæmur
þegn, og hvað viðvíkur greiðslum til skólastarfs þá legg ég nú mitt að
mörkum til að mennta samlanda mína. Það er ekki út af neinum
ákveðnum lið í kosningaskattinum sem ég neita að borga hann. Ég vil
einfaldlega neita að sýna ríkinu hollustu, draga mig í hlé og standa
álengdar frá því á þann hátt að það hafi áhrif. Ég kæri mig ekki um að
rekja í hvað dollarinn minn rennur, jafnvel þótt ég gæti, þar til hann
kaupir mann eða byssu til að skjóta annan með – dollarinn er saklaus
– en mér er mikið í mun að rekja áhrifin af hollustu minni. Í raun segi
ég ríkinu hljóðlega stríð á hendur, á minn hátt, þótt ég ætli samt að hafa
af því öll gögn og gæði, eins og venja er í slíkum tilfellum.
[10] Ef aðrir greiða þann skatt sem lagður var á mig, af samúð með
TMM_2_2009.indd 44 5/26/09 10:53:24 AM