Tímarit Máls og menningar - 01.09.2011, Síða 74

I n g i b j ö r g S ó l r ú n G í s l a d ó t t i r
74 TMM 2011 · 3
forystu nýrra hugmynda og umbreytinga. Nú telja þeir sig hins vegar
orðna eftirbátar nágrannaþjóðanna. Við svo búið megi ekki standa.
Arabíska vorið átti sinn þátt í því sáttaferli milli Fatah og Hamas sem
leiddi til samkomulagsins í Kaíró á Nakbadaginn6 15. maí s.l. Báðar
fylkingarnar gerðu sér grein fyrir að almenningur á herteknu svæð-
unum hefur fengið sig fullsaddan af átökum þeirra sem hafa sundrað
Palestínumönnum og auðveldað stjórnvöldum í Ísrael að deila og
drottna. Átökin hafa leitt af sér ólýðræðislegt stjórnarfar þar sem hvor
fylking um sig stjórnaði á sínu svæði í mjög óljósu umboði almennings.
Ef fylkingarnar hefðu ekki skynjað sinn vitjunartíma er næsta víst að
almenningur á herteknu svæðunum hefði risið upp rétt eins og almenn-
ingur í Kairó eða Túnis. Með samkomulaginu í Kairó, tillögu um að
fá fram viðurkenningu Sameinuðu þjóðanna í september á sjálfstæðu
og fullvalda ríki Palestínumanna, bráðabirgða embættismannastjórn
og áformuðum kosningum til forseta og þjóðþings í maí á næsta ári
hafa Palestínumenn fengið sýn til framtíðar. Nái þetta fram að ganga
geta þeir mætt til friðarviðræðna við stjórnvöld Ísraels með mun meira
sjálfstraust og skýrara umboð en hingað til. Það er ekki bara þeim
heldur líka Ísraelsmönnum og heiminum öllum til hagsbóta og eykur
líkurnar á að niðurstaða fáist í s.k. „friðarferli“.
Ísraelsríki hefur lengi státað af því að vera eina lýðræðisríkið á svæðinu
en á undanförnum árum hafa ísraelsk stjórnvöld saumað æ harðar að
því fólki sem gagnrýnir stríðsreksturinn á herteknu svæðunum. Skoð-
ana- og félagafrelsi hafa verið settar ákveðnar skorður, hatursáróður
gegn frjálslyndu fólki er útbreiddur og dólgslegir landtökumenn fara
sínu fram nær óáreittir. En þá vaknar spurningin: Mun þetta breytast?
Skynja Ísrelsmenn sinn vitjunartíma og mun arabíska vorið hafa áhrif
á þá? Já, uppreisnarhreyfingarnar í arabaheiminum munu án efa hafa
áhrif í Ísrael. Ungir, menntaðir Ísraelsmenn hafa margir áttað sig á
þeim alvarlegu afleiðingum sem hernámið hefur fyrir einstaklinga og
samfélag. Þeir sýna mikið frumkvæði og hugmyndaauðgi í baráttu
sinni fyrir betra samfélagi eins og samtökin „Breaking the silence“ og
„Combatant for peace“ bera með sér. Í báðum þessum samtökum starfar
fólk sem hefur gegnt herþjónustu og tekið þátt í aðgerðum ísraelska
hersins á herteknu svæðunum. Aðgerðirnar og hernámið stangast hins
vegar á við siðferðiskennd þeirra og þau hafa m.a. safnað vitnisburðum
frá fjölda hermanna um framferði hersins á herteknu svæðunum.
Staða Netanyahu kann að vera sterk nú sem stendur en hann er í raun
holdgervingur alls þess sem fólkið í arabaheiminum er að mótmæla.
Hann er vissulega lýðræðislega kjörinn en engu að síður fulltrúi valda-