Tímarit Máls og menningar - 01.09.2011, Qupperneq 127

Í s l a n d s v i n a m i n n s t
TMM 2011 · 3 127
Allar óperurnar 10 voru gleyptar af
myndbandi, helst í góðra vina hópi, trú-
bræðra. Hærra varð ekki komist í list-
rænni eða tilfinningalegri upplifun, hér
eftir ríkti aðeins Wagner einn. Verdi,
Mozart og Puccini voru að sönnu ágæt-
ir, en það var bara einn Wagner.
Óperur Wagners voru sýndar um
allan heim, en það var aðeins á einum
stað þar sem Wagner og aðeins Wagner
var sýndur, ekki bara í hæstu gæðum og
af lengstri hefð, heldur í húsi hans sjálfs,
sem hann og fjölskylda hans höfðu
stjórnað frá upphafi. Þetta var í litlu
þýsku borginni Bayreuth, sem var og er
Mekka allra sannra Wagneraðdáenda.
Gallinn var sá að þangað var nær óger-
legt að komast, þ.e. að fá miða á sýning-
ar Wagnerhátíðarinnar, sem stendur í
aðeins 5 vikur á hverju sumri. Ég iðaði
nú og brann í skinninu eftir að komast
þangað, ekki síst eftir að ég las grein
Árna Kristjánssonar um ferð hans þang-
að árið 1968, en Árni var einn örfárra
Íslendinga, sem höfðu orðið fyrir þeirri
náð að komast á hátíðina í Bayreuth.
Árið 1987 höguðu örlögin því svo til
að ég varð ritstjóri Óperublaðsins. Um
síðir kveikti ég á því að það gæti opnað
mér ýmsar dyr. Til að gera langa sögu
stutta þá skrifaði ég blaðamannastofu
hátíðarinnar og óskaði eftir miðum á
hátíðina sumarið 1990. Viti menn, mér
var tekið opnum örmum og sendur
boðsmiði á 2–3 sýningar. Ég fór á stað-
inn hoppandi og faðmandi blaðastofu-
fólkið, sem var víst vant öðruvísi krítí-
kerum, en tóku mér þó vel og urðu vinir
mínir. Um upplifum mína af hátíðinni
hef ég áður ritað mikið, en það nægir að
segja að ég hef ekki verið samur maður
eftir.
Skrýtnasti fundur allra tíma?
Ég þaut út aftur ári síðar, ennþá hopp-
andi glaður og aftur í vímu næstu mán-
uði á eftir. Þetta spurðist út og Valgaður
Egilsson, formaður Listahátíðar, sendi
fulltrúa sinn með mér næsta ár til að
reyna að ná í eins og eina Wagneróperu
til Íslands á Listahátíð árið 1994. Ég
kom nú enn einu sinni hoppandi inn á
blaðastofuna og spurði hvort ég gæti
ekki fengið að tala aðeins við Wolfgang
Wagner um þetta smámál. Þau brostu
fyrst að mér og sögðu að hann væri nú
afar upptekinn á meðan á hátíðinni
stæði, væri bæði að leikstýra sjálfur,
halda utan um alla hátíðina, taka á móti
höfðingjum, sem sæktu hátíðina heim
o.s.frv. Það væri sem sé mjög lítill tími
afgangs hjá honum einmitt á þessum
tíma. Ég tók nú eitt viðbótarhopp samt
og spurði hvort þau vildu ekki koma
skilaboðum til hans um að tveir Íslend-
ingar vildu gjarnan fá að hitta hann, þó
ekki væri nema í aðeins augnablik. Mér
var þá sagt að koma daginn eftir í hléi á
sýningu, sem Wolfgang leikstýrði og
ræða aftur við þau um þetta mál. Þegar
ég kom þá sögðu þau það við mig enn
hoppandi (það var ég sem hoppaði,
Þjóðverjar hoppa mun minna): „Jú, Herr
Wolfgang getur séð ykkur strax að sýn-
ingu lokinni, en þið verðið þá að þjóta út
úr salnum um leið og tjaldið fellur og
fylgja leiðsögumanni eftir.“
Þessu var fylgt út í ystu æsar, eins og í
leynilögreglusögu vorum við leidd um
skuggalega afkima óperuhússins þar til
við stóðum allt í einu á jaðri sjálfs aðal-
sviðsins þar sem klapp og fagnaðaróp
blönduðust háværum búhrópum eins og
venjan er í Bayreuth. Sem betur fór var
tjaldið á milli okkar og hinna æstu
óperugesta, en gamli maðurinn, Wolf-
gang sjálfur, steig brosandi fram á sviðið
hvað eftir annað eins og hann hafði gert
árum saman og kærði sig kollóttan um
hvort á hann var púað eða klappað.
En eins og gjarnan í leikhúsum, þá er
tjaldið dregið frá og fyrir á meðan á