Tímarit Máls og menningar - 01.09.2011, Page 128

Í s l a n d s v i n a m i n n s t
128 TMM 2011 · 3
uppklappi stendur og svo var einnig
þetta kvöld. Það reyndist lausnin á
vanda okkar. Þegar tjaldið var dregið
fyrir í augnablik, stökk Wolfgang til
okkar Íslendinganna, sem stóðu skjálf-
andi á jaðrinum, og spurði: „Já, eruð þið
frá Íslandi?“ Hljóp svo inn á sviðið og
hneigði sig. Síðan út til okkar aftur og
sagði: „En gaman að kynnast ykkur“.
Aftur hneigt sig. Svo: „Já Ísland og Wag-
ner, þar er tenging“. Hneigt sig. Aftur til
okkar: „Já, það væri gaman að vera með
í þessu“ og: „Endilega verið í sambandi“.
Þar með féll tjaldið endanlega, þess-
um undarlega fundi var lokið því Wolf-
gang þurfti að sinna háæruverðugum
gestum hátíðarinnar og okkur var vísað
kurteislega til dyra.
Wolfgang – Íslandsvinur
Þetta varð upphafið að farsælum kynn-
um mörg hundruð Íslandinga við verk
Richards Wagner og hátíðina í Bayreuth.
Fyrst með því að Wolfgang kom til
Íslands og vann með Listahátíð í Reykja-
vík að styttri útgáfu Niflungahringsins,
sem aldrei hafði verið gerð í heiminum
áður og vakti sýningin athygli um víða
veröld. Á meðan á dvöl Wolfgangs á
Íslandi stóð vegna frumsýningar á „Litla
Hringnum“ spurði ég hann í bríaríi
hvort ekki væri kominn tími á að
Íslendingar fengju að heimsækja Bay-
reuth fyrst Wagner hefði nú verið boðið
til Íslands, en þá var um 7 ára biðtími
eftir miðum í Bayreuth. Hann svaraði
kankvís að bragði að ég skyldi bara
skrifa sér og að hann myndi þá bjarga
þessu.
Úr þessu varð, – ég skrifaði og næsta
sumar fengu um 30 Íslendingar miða á
hátíðina í Bayreuth, allir á mínu nafni,
eins og eftirleiðis. Íslendingar njóta sem
sé enn í dag algerra forréttinda hvað
varðar miðakaup í Bayreuth umfram
allar aðrar þjóðir. Í kjölfar fyrstu ferðar-
innar var stofnað Wagnerfélag á Íslandi,
sem síðan hefur haldið úti blómlegri
starfsemi, sem reis hæst við rannsóknir
og útgáfu á bók Árna Björnssonar,
Wagner og Völsungar (þýdd á ensku og
þýsku) þar sem sýnt er fram á að Richard
Wagner notaði enn meira af forn íslensku
efni við gerð Niflungahringsins en áður
hafði verið vitað, en verkið er umfangs-
mesta og að margra mati eitt stórkostleg-
asta listaverk, sem gert hefur verið.
Wolfgang Wagner og Gudrunu konu
hans hitti ég mörgum sinnum eftir þetta
og voru þau mér og fjölskyldu minni
ávallt mjög vinsamleg sem og þeim
Íslendingum, sem sóttu hátíðina á
mínum vegum, en Gudrun lést fyrir
nokkrum árum, langt um aldur fram.
Wolfgang og Bayreuth
Eins og fyrr segir tók Wolfgang við
stjórn Bayreuth-hátíðarinnar 1951, þá
ásamt bróður sínum Wieland, sem féll
frá 1966, og stjórnaði Wolfgang hátíð-
inni einn eftir það allt til þess að hann
lét hana í hendur dætra sinna, Evu og
Katharinu, haustið 2007. Á undan hafði
farið fram mikil barátta um völdin í
Bayreuth, en eins og venjulega spilaði
Wolfgang af kænsku úr sínum spilum.
Setið var um hann úr öllum áttum,
pressan hamaðist á honum, nánasta fjöl-
skyldan fór af hjörunum, hnífar í bakið
voru alls staðar. Wolfgang fékk þó að
lokum þá lendingu sem hann óskaði og
átti sannarlega skilið eftir að hafa sjálfur
haldið merki hátíðarinnar hátt á lofti,
bæði sem leikstjóri óperusýninga og
sem stjórnandi hátíðarinnar um áratuga
skeið. Við Íslendingar eigum honum
mikið að þakka og nú bendir allt til þess
að við munum enn um sinn njóta
greiðasemi hans með því að fá forgang
að miðum að þessari undursamlegu
hátíð, sem haldin er á hverju sumri í
Bayreuth.