Tímarit Máls og menningar - 01.03.2013, Síða 21

S í ð u s t u d a g a r G ú m m í -Ta r z a n s
TMM 2013 · 1 21
Í grunnskóla átti Ole nokkuð erfitt uppdráttar, eins og landi hans H.C.
Andersen, enda hálfpartinn orðblindur og lélegur í stafsetningu. Þetta virðist
þó ekki hafa háð honum að ráði því nokkrum árum síðar var hann búinn
að skrá sig í framhaldsskóla í Árósum. Á meðal skólafélaganna þar þótti
Ole snjall og uppátækjasamur. Hann myndskreytti skólablaðið Parnas með
dúkristum í anda Picassos og skrifaði absúrdleikrit sem hann lék í sjálfur
ásamt vini sínum Ulf Pilgaard, sem varð seinna þekktur leikari í Danmörku.
Íslendingar hafa séð honum bregða fyrir á skjánum stöku sinnum, núna
síðast sem herra Króna í Borgen vorið 2012.
Í vinahópi Ole sveif andi bítnikka yfir vötnum, klíkan setti djass á fóninn
og las Hemingway og James Joyce spjaldanna á milli. Orð og myndir áttu
að flæða ósjálfrátt úr vitundinni og listamenn að fórna sér algjörlega fyrir
listina: lifa hátt, deyja ungir.
Ole teiknaði og málaði eins og hann ætti lífið að leysa. Myndefnið
var oft spænskir stríðshanar í kúbískum stíl eða flöskur á borði. Stærsti
áhrifavaldurinn var Picasso og því engin tilviljun að leiðin lá suður á bóginn
þegar Ole lagðist í flakk með einum vina sinna sumarið 1958.
Félagarnir ætluðu að þefa uppi staði þar sem Van Gogh, Cézanne og
Picasso höfðu lifað lífinu lifandi. Þeir ætluðu á puttanum og í París stóð til að
gerast götumálarar en ekki er vitað hvort varð úr því. Ole skráði samvisku-
samlega alla fundi við áhugaverða karaktera í dagbókina sína: „Mætti fínum
flakkara fæddum í Englandi, það eina sem hann átti voru fötin sem hann var
í og pakki af hollensku tóbaki.“ Ferðalagið breyttist í svaðilför þegar ferða-
langarnir voru rændir aleigunni í almenningsgarði í París. Þeir fengu far út
úr borginni norður á bóginn og komust aftur í álnir í Hollandi þar sem Ole
hélt upp á 18 ára afmælið sitt í faðmi fjölskyldu frá Súmötru.
Á næstu árum átti Ole eftir að fara í einar þrjár menningarreisur suður
til Spánar, þráðbeint í fótspor Hemingways. Hann kunni sögu Hemingways
„Og sólin rennur upp“ (The Sun Also Rises, 1926) utanbókar, hún var orðin
nokkurs kona biblía unga bítnikkans og fylgdi honum alla tíð. Það var því
engin tilviljun að Ole skyldi drífa sig í árlegt nautahlaup á San Fermín-
hátíðinni í Pamplona sem er stórhættulegur viðburður þar sem mannýg naut
fá að hlaupa tæpan kílómetra um þröngar götur borgarinnar og fífldjarfur
almenningur fylgir þeim hluta af leiðinni. Á hverju ári slasast nokkrir eða
eru jafnvel reknir í gegn.
Ole hljóp vænan spotta áður en hann stökk yfir girðingu í skjól og gat
þannig sagt frá því seinna að hann hefði dvalið heilar tvær mínútur í veröld
Hemingways – og komist lífs af.
Sjómaður – kennari – hermaður – kennari
Eftir að Ole útskrifaðist úr framhaldsskóla réð hann sig um borð í fraktara.
Nú skyldi siglt um heimsins höf í leit að ævintýrum. Tvítugur stúdentinn