Tímarit Máls og menningar - 01.03.2013, Síða 125

„ B i s n i s s m a ð u r e ð a æ v i n t ý r a f u g l“
TMM 2013 · 1 125
einkanlega þeirri þriðju. Því ef ég kemst um síðir í gott skap verð ég að hefja
verkið nokkuð í meiri hæð. Ég hef hugsað mér fyrstu bók nokkuð líkamlega,
aðra bók andlega, en þriðju bók væri vert að hefja nokkuð upp í loftin blá.
Ef ég held dálítið lengra þá get ég vel sýnt fram á hversu þeir þremenníngar
eru normal, þótt þeir séu nú þrátt fyrir það svona klikkaðir. Því satt er það,
þeir eru af minni hálfu harla heilbrigðir. Raunar svo virðulegir og ágætir að
þeir mega mín vegna kallast hinn íslenski aðall!
Lífið er fullt af mótsögnum; það væri raunar lítils virði ef svo væri ekki.
Þeir sem vaða grynnst sletta mest. Þetta má sjá á verkum skáldanna. Albert,
sem látinn er vera harla ólíklegur og barnalegur er sá eini þeirra sem segir
þær sögur sem eru með lífi og stundum margræði. Gilbert er í miðri sveiflu
tímans, nokkurs konar hippi sem hefur, vegna þeirra erfiðleika sem það
tekur að hugsa ans maður, látið hrífast af hinni fáránlegu kynlífsfrjáls-
hyggu, og það verður auðvitað hann sem svíkur Krist, Sky High. Herbert
er þeirra víðlesnastur, skynsamastur og andlausastur og hefur fyrir andlega
óhamíngju svikið orðið og svikið listina, líkt og futoristar gerðu, og fer að
hugsa um engla úr stáli: vélknúnar flugvélar, eldflaugar, geimskip. Allir eru
þeir ans við mennirnir erum; en ég hugsaði nokkuð til ýmissra rithöfunda
þegar ég setti þessa gæja saman.
Svona einfalt er þetta!
Það er búið að skrifa svo margar frábærar bækur í háalvarlegum tón að ég
dirfi mig ekki að reyna að bæta nokkru um. Þúsundir alvarlegra bóka hafa
verið skrifaðar um Krist. Ég væri heilt klikkaður ef ég færi að bæta einni
við!
Ég hef þegar gengið nokkuð lángt: Mér finnst það í rauninni hálf smekk-
laust að tala um guð. Þess vegna læt ég mér nægja að gefa í skyn fremur en
að tala út. Er það til dæmis hugsanlegt presti – lifi hann í kærleikum við guð
og menn – að hann flytji froðufellandi áróður fyrir sjálfum guði nema hann
hagaði sér ans guðleysíngi um leið? Mér finnst að honum væri nóg að brosa.
Ekki hlæja, en brosa. Og brosið má gjarnan vera við mörkin þar sem það
mætir hinu milda glotti.
Og látum þetta nægja.
Gángi ykkur allt í haginn,
(sign.)
Sáðmenn komu á endanum út í Hollandi í frumútgáfu, í heftum og þau í öskju, hvort
tveggja skreytt af myndlistafólki sem sá að öllu leyti um útgáfuna. Hann lauk við
þessa bók um mitt ár 1983 og tók þegar til við aðra skáldsögu.
Víðinesi 28. júní 83.
Góðan daginn Ragnar og Björg.
Ég hef lokið við bókina ans ég sagði ykkur um helgina, og þótt hún hafi
ekki breyst mikið frá því sem hún var í handritinu sem þið hafið frá í fyrra