Tímarit Máls og menningar - 01.09.2015, Blaðsíða 65

Þ r æ ð i r t í m a n s
TMM 2015 · 3 65
Frægðin kom með fyrstu bók
David Mitchell, sem er fæddur í Southport á Englandi árið 1969, var ekki
lengi að koma sér á blað í hinum enskumælandi bókmenntaheimi. Fyrsta
skáldsaga hans, Ghostwritten, sem kom út árið 1999 vann til bresku John
Llwellyn Rhys verðlaunanna, sem veitt eru bestu bók ársins eftir höfund
yngri en 35 ára, auk þess sem skáldsagan var tilnefnd til bókmennta verð-
launa breska blaðsins The Guardian.
Í Ghostwritten sjást strax helstu höfundareinkenni Mitchells: Grípandi
margradda texti sem fléttast saman á óvæntan hátt. Sagan hefst á japönskum
hryðjuverkamanni á flótta en þegar öll sund virðast lokuð þá hringir hann
í sérstakt neyðarnúmer sem honum hafði verið gefið. Næsti hluti fjallar
um ástfanginn tenórsaxafónleikara sem fær dularfullt símtal og þannig
fram eftir götunum. Meðal þeirra sem koma við sögu eru bankamaður í
Hong Kong sem gefst upp á peningaþvætti og deyr úr sykursýki, kínversk
tesölukona sem sér mannkynssöguna líða hjá í formi þeirra ólíku herflokka
sem ýmist kaupa sér hressandi tebolla eða leggja í rúst kofann hennar, við
rætur fjallsins heilaga Emei. Þaðan vindur sögunni til Mongólíu þar sem
efnislaus andi í leit að uppruna sínum fær orðið áður en sjónarhornið færist
í undirheima Sankti Pétursborgar í Rússlandi þar sem allt er í uppnámi
eftir að peningaþvætti aðal-glæpaforingjans gegnum Hong Kong klikkar.
Næst kynnumst við kvensömum rithöfundi í Lundúnum og síðan írskum
gervigreindarfræðingi sem bandaríski herinn kúgar til samstarfs. Og þar
sem hugmyndauðginni eru engin takmörk sett fjallar síðasti söguhlutinn
um það þegar gervigreindarbúnaður bandaríska hersins, sem kallast Dýra-
garðsvörðurinn, hringir inn í útvarpsþátt í von um að greiða úr tilvistar-
flækjum sínum.
Hver saga er fullkomlega sjálfstæð og áhugaverð á sinn hátt. En tengslin
magna upp heildina og vekja spennusagnalegan lestrarunað þegar þau koma
í ljós. Merkingin er oft takmörkuð í fyrstu en útkoman er sú að heildar-
verkið er stærra en summa einstakra hluta. Áhugafólk um póstmódernisma
fær mikið fyrir sinn snúð í þessari bók, eins og í öllum verkum Mitchells,
en hann er einmitt sér-menntaður í faginu, skrifaði MA-ritgerð um póst-
módernískar skáldsögur.
Önnur skáldsaga Mitchells, number9dream, kom út árið 2001. Hún fjallar
um japanskan unglingspilt í föðurleit. Í byrjun bókarinnar situr drengurinn,
Eiji Myjake, fyrir utan skrifstofu lögfræðings föður síns og lætur sig dreyma
í smáatriðum um ólíkar leiðir til að komast að því hver faðir hans er í raun.
Aðferðirnar spanna allt frá því að ráðast með vopnum á húsið til þess að
bíða eftir flóði sem mundi drekkja borginni. Loks brestur hann hugrekkið
og við tekur áhugaverð saga með svo dularfullum beygjum og furðulegum
sveigjum að það minnir ekki lítið á Haruki Murakami – og ekki aðeins
vegna japanska sögusviðsins.