Tímarit Máls og menningar - 01.09.2015, Page 94

94 TMM 2015 · 3
B ó k m e n n t a h á t í ð
Sögusvið og persónur
Sögusvið Helle Helle er oftast á jaðri dansks samfélags, félagslegum og/eða
landfræðilegum jaðri. Sögusvið flestra sagnanna er dönsk landsbyggð, fjarri
höfuðborginni. Þannig má finna áhugaverðar lýsingar á fámennissamfélagi
í sögum Helle Helle og því hvernig utanaðkomandi er tekið í fámennissam-
félögum. Þessi þáttur gerir sögur Helle Helle sérstaklega áhugaverðar fyrir
íslenska lesendur.
Ég geng ekki hér með konu með svitaband um hárið í algeru tilgangsleysi meðan
myrkrið hellist yfir. Í skóm frá bænum Arden, ég keypti þá í fyrradag. Þeir voru í
körfu fyrir framan verslunina Sport og snyrtivörur, þetta var eina parið sem var
til. Því miður voru þeir hvor af sinni stærð, ég tók ekki eftir því í öllum flýtinum.
Afgreiðslustúlkan kom út á stéttina með tusku, hún þurrkaði af körfunni. Ég elti
hana inn í búðina og hélt á skónum, þeir voru fastir saman. Hún klippti þá í sundur.
Í öðrum búðarglugganum var upphækkun, þar sat lítill hundur, hann horfði lengi
á mig og snéri sér svo undan. Ég borgaði með korti. Það leið löng stund áður en
greiðslan fór í gegn, við biðum. Afgreiðslustúlkan braut saman tuskuna, hún var
gul. Ég hef ekki séð neinn brjóta saman tusku fyrr. Hún braut hana saman eins og
dúk, hún slétti líka úr henni. Ég fór út úr búðinni með skóna í poka, ég gekk um göt-
urnar. Ég hélt að það væri bakarí einhvers staðar. Ég fór inn á lestarstöðina af því að
gatan endaði þar. Nokkur ungmenni með plastflöskur litu upp og héldu svo áfram
að reykja. Skiltið á brautarpallinum sýndi að það voru fjörutíu mínútur í næstu lest,
það var lestin sem gekk í norðurátt. Ég þvældist um stöðvarbygginguna, loftið var
kalt og rakt. Afgreiðslustúlkan kom gangandi eftir gangstéttinni með litla hundinn í
eftirdragi, nú var hann kominn í kápu. Hún leyfði honum að þefa af einhverju undir
bekk, hún kannaði eitthvað í lófanum á sér á meðan. Þegar ég nálgaðist hana lyfti
hún höfðinu og horfði beint framan í mig svipbrigðalaust. Ég bjó mig undir að kasta
á hana kveðju. En hún sneri sér aftur að lófanum áður en af því varð.
Hvis det er, 3. kafli
Persónur Helle Helle eru nálægar og fjarlægar í senn. Lesandinn er settur inn
í minnstu smáatriði sem þær taka sér fyrir hendur en fær ekki endilega upp-
lýsingar um ýmis atriði sem yfirleitt eru talin skipta máli eins og til dæmis
nöfn. Persónurnar eru yfirleitt afar venjulegt fólk, nærri því óvenjulega
venjulegt, þær eru yfirleitt ekki menntaðar, oft ekki heldur í vinnu og í
tveimur skáldsögum hennar hafa aðalpersónur flosnað upp úr háskólanámi.
Persónurnar glíma yfirleitt við tilgangsleysi og eru uppteknari af því að
haga lífi sínu í samræmi við það sem þær telja að ætlast sé til af þeim heldur
en að taka ákvarðanir eftir eigin þörfum og löngunum. Þær eru yfirleitt
ekki í sérstaklega góðu sambandi við sína nánustu og þær eru undan-
tekningarlaust gríðarlega einmana en einsemdin þrífst ýmist í raunverulegri
einveru eða samneyti við aðra, til dæmis maka.
Þetta eina og hálfa ár sem ég var í námi leigði ég herbergi við höfnina í Næstved.
Á virkum dögum borðaði ég helling af pastaskrúfum, á laugardögum sótti ég mér