Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1956, Blaðsíða 199
— 197 —
1956
eiga, þegar þess er gætt, hver þjóns-
afstaða landlækni er fyrirhuguð til
samráðsmanna sinna, eins og síðar
mun sýnt verða.
I nálægum menningarlöndum.
Frumvarpshöfundur lætur slag
standa og fullyrðir blákalt, að „i ná-
lægum menningarlöndum“ sé „fyrir-
komulag þessara mála“, þ. e. sams kon-
ar stjórnsýslu og landlæknisembætt-
inu er ætlað að annast, „allt annað en
hér“. Það vekur þegar grunsemdir um,
að frumvarpshöfundi hafi sézt yfir að
afla sér nægrar þekkingar á þessum
niálum til að mega leyfa sér slíka stað-
hæfingu, að til samanburðar vitnar
hann einungis til eins lands, Danmerk-
Ur> og kann að nefna „Sundhedsstyr-
elsen“ þar, en fær ekki dulið, að hann
hefur gersamlega misskilið skipan
Peirrar stofnunar. Yerður síðar vikið
nánar að því. Hér skal þegar fullyrt
Pað, sem áður var vitað, en nú ræki-
iega kannað vegna þessarar umsagnar
og sannrevnt, að á stöðu landlæknis
Danmerkur og landlæknis íslands er
°nginn grundvallarmunur. Hinu sama
Segnir víslega um stöður landlækna
hinna Norðurlandanna. Enn er hið
sama haft fyrir satt um landlækna i
oðrum „nálægum menningarlöndum".
. viðskiptum landlæknisembættisins
við hliðstæð embætti í öðrum löndum,
ijser sem nær, verður að minnsta kosti
°kki annað ráðið, og þá ekki heldur
a viðskiptum við Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunina, sem virðist beinlínis gera
rað fyrir því, að hún i öllum aðildar-
_ jum sínum eigi aðgang að samsvar-
andi ábyrgum fyrirsvarsmanni heil-
eigðismála i hverju ríki, enda gerði
ser fyrir nokkrum árum títt um, að
. ir hétu allir sama embættisheiti á
'iðurkenndum tungumálum Samein-
uðu bjóðanna.
Af öllum kennimerkjum virðist því
mega ætla, að sú skipan faglegrar
. msýslu islenzkra heilbrigðismála, sem
1 umræddu frumvarpi er gert ráð fyrir,
mundi, ef að lögum yrði og til fram-
Væmda kæmi, ekki eiga sér neina hlið-
æpu „i nálægum menningarlöndum“
°g jafnvel ekki þótt víðar væri leitað.
Nýskipan.
Vist er það ekki fullgild röksemd
gegn uppástungu um nýja skipan eins
eða annars í einu landi, að sú skipan
sé óþekkt „í nálægum menningarlönd-
um“, og enda þótt hún væri hvarvetna
óþekkt. Hagkvæm gæti nýskipanin
verið allt fyrir það. íhugum þvi gaum-
gæfilega, hvernig farsælast mundi
rekstur landlæknisembættisins við þá
skipan, sem frumvarpshöfundur hugs-
ar sér.
Hið eina af störfum landlæknis-
embættisins nú, sem eftir verður skil-
ið í höndum hans sjálfs og á hans
ábyrgð unnið, er það, að hann „skipu-
leggur skýrslugerðir héraðslækna (í
Reykjavík borgarlæknis), annarra
lækna og heilbrigðisstofnana, inn-
heimtir fyrirskipaðar skýrslur frá
þessum aðilum og annast útgáfu heil-
brigðisskýrslna landsins“, og skal að
vísu ekki gert lítið úr því embættis-
verki. Öll önnur störf embættisins eiga
að vera í höndum og á sameiginlega
ábyrgð fimm manna nefndar, heil-
brigðisráðs að nafnbót, þar sem land-
læknir á að vísu forsæti, en í engu
ráðameiri liverjum einum af fjórum
öðrum aðhlaupandi læknum, önnum
köfnum við alls óskyld störf — eins
og starfandi læknar eru nú önnum
kafnir — og undir hælinn lagt, hvert
skyn þeir bæru á þá stjórnsýslu, sem
þeim er ætlað að annast og bera ábyrgð
ó, héðan og handan að reknir, skipað-
ir pólitiskri bitlingaskipun til jafns
við bankaráð, síldarútvegsnefnd,
menntamálaráð og mæðiveikisnefnd,
því að eflaust má gera ráð fyrir því,
ef alþingi sinnir frumvarpinu á annað
borð, að það setji undir lekann og
girði fyrir, að hinir hreyfanlegu fjór-
menningar í væntanlegu heilbrigðis-
ráði verði á hverjum tíma allir af einu
og sama pólitiska sauðahúsi.
Mundi annars frumvarpshöfundur
renna grun í, hver eru aðalembættis-
störf landlæknis? Hann mundi þó ekki
hygg'ja, að þau séu eða eigi að minnsta
kosti að vera aðallega bollaleggingar
um sífellda nýskipan heilbrigðismál-
anna, vel hentar til að velta fyrir
sér á nefndarfundi eftir nefndarfund,