Þjóðmál - 01.09.2015, Side 40

38 ÞJÓÐMÁL hausthefti 2015
hjálpa frá neyð. Ekkert af þessu var gert. Ekki
einu sinni af páfanum í Róm sem nú vill taka við
tveimur fjölskyldum flóttamanna í ríkasta ríki í
heimi Vatíkanið. Það var ekki brugðist við. Það
var ekki horft fram í tímann til að koma í veg
fyrir vandamál. Vandamálinu var leyft að verða
nánast óviðráðanlegt.
Nokkur ríki bera umfram önnur ábyrgð á því
ástandi sem nú ríkir fyrir botni Miðjarðarhafsins
og í norðanverðri Afríku. Okkur er gjarnt að
horfa á ábyrgð Bandaríkjanna, Breta og Frakka
í þessu sambandi og vissulega bera þessar
þjóðir mikla ábyrgð. Bandaríkin og Bretar bera
mestu ábyrgð á ólöglegri innrás í Írak á sínum
tíma og kollvarpa þáverandi stjórnvöldum
og reka opinbera embættismenn með þeirri
upplausn og ófriði sem því fylgdi. Af hverju fóru
þeir ekki eins að og í lok síðari heimstyrjaldar
þegar Bandaríkjamenn lögðu undir sig Japan?
Höfðu stjórnendur Bandaríkjanna gleymt
þeirri framsýni sem að stjórnmálamenn í lok
heimsstyrjaldarinnar sýndu sem leiddi til þess
að fyrrum einræðisríki urðu fyrirmynd í sam-
félagi þjóðanna?
Gleymdu Bretar þeirri sögulegu staðreynd að
Winston Churchill þáverandi forsætisráðherra
þeirra setti niður nefnd valinkunnra sóma-
manna á sama tíma og breski herinn var á flótta
frá Frakklandi og setti nefndinni það verkefni að
finna gott og hæft fólk til að taka við stjórnun
Þýskalands þegar nasistar hefðu verið sigraðir?
Nefndin leysti vandamálið með miklum ágætum
raunar svo góðum að þremur árum eftir lok
heimsstyrjaldarinnar í Evrópu var talað um
efnahagsundrið í Þýskalandi sem var sundur-
skotið, sprengt og niðurlægt í styrjaldarlok.
Af hverju fóru stjórnendur Breta og Banda-
ríkjanna að með svo gjörólíkum hætti í Íraks-
stríðinu? Af hverju hugsuðu Bretar og Frakkar
ekki fyrir því hverjir gætu tekið við og stjórnað
Líbýu til hagsbóta fyrir íbúa landsins eftir fall
Gaddafís þegar þeir ákváðu að drepa hann?
Þótt Bretar, Frakkar og Bandaríkjamenn beri
mikla ábyrgð, þá verður ábyrgðin þó ekki tekin
frá þeim löndum sem í dag bera mesta ábyrgð
á ástandinu, en það eru löndin sem liggja að
Sýrlandi og Írak. Tyrkir hafa lengi leikið tveim
skjöldum og innrásin í Evrópu nú er ekki síst
þeirra verk. Þeir hafa kynt undir ófriðinn í Sýr-
landi ásamt Saudi Aröbum og Katar.
Þessar staðreyndir allar voru kunnar löngu
áður en innrás ólöglegra innflytjenda í Evrópu
hófst. Það þýðir þó ekki að fárast mikið yfir því
sem hefði verið hægt að gera en var ekki gert.
Viðfangsefni og vandamál í núinu breytast
ekkert með skilgreiningu á mistökum fortíðar.
En þau eru eins og sagan almennt til að læra af.
V.
Hvernig á að bregðast við?
Það verður að stöðva þá innrás fólks í Evrópu
sem nú er hafin. Hvað á þá að gera?
Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna
hefur lagt áherslu á að hrjáðu fólki verði veitt
hjálp sem næst heimilum sínum. Það er ekki
talin vitleg stefna að róta fólki upp úr um-
hverfi sem það þekkir í hundruða þúsundatali
og flytja það til framandi landa. Það þýðir að
Evrópulöndin verða að einbeita sér að því að
veita hjálp í löndunum eða nágrannalöndum
fólksins sem flýr nú stríðsátök en ekki í Evrópu
sjálfri. Það þarf að veita fólkinu húsaskjól,
menntun og möguleika til framfærslu. Það er
mikilvægt að þessir flóttamenn séu sem næst
heimkynnum sínum til þess að þeir geti snúið
aftur þegar aðstæður leyfa. En þetta er ekki
vandamál Evrópu einnar. Bandaríkin, Japan eða
Kína geta ekki skorist úr leik svo dæmi séu nefnd.
Flóð ólöglegra innflytjenda til Evrópu verður
líka að stöðva, þess vegna með því að nota her-
skipaflota Evrópuríkja. Í stað þess að taka fólk
af lekahripum um borð í skip til að flytja það til
Grikklands, Ítalíu eða Spánar þá þarf að koma
því í örugg skip og flytja það til baka til þeirra
stranda sem það lagði upp frá. Tyrkland er t.d.
öruggt land fyrir sýrlenska og íraska flótta-
menn, en það er ekki hægt að ætlast til að
Tyrkir leysi vandamál flóttafólks einir. Evrópu-
ríkin þurfa að koma þar til aðstoðar.
Evrópa verður að vera tilbúin til að verja
sig hvort sem fólki líkar það betur eða verr. Ef
Evrópa er ekki tilbúin til að verja landamæri
Það hefur jákvæða þjóðfélagslega
þýðingu að taka við vel menntuðum
innflytjendum sem eru tilbúnir til að læra
tungumálið og aðlaga sig siðum
og háttum landsins. Þjóðir heims leita
eftir hæfu fólki til að flytjast til landa
sinna til að auka hagvöxt, sinna
verkefnum sem heimamenn kunna
ekki og efla menningu.