Strandapósturinn - 01.06.1986, Side 21

súkkulaðigerðarinnar þraut og var þá notast við sauðamjólk fyrir
hina óæðri gesti. Jón bóndi segir þá við Gróu: „Mikið helvítis
óæti er súkkulaðið hjá þér Gróa.“ Hún svarar: „Þú hefur þá lent í
sauðamj ólkur súkkulaðinu. “
Húsfólk
og aðrir utangarðsmenn
Bændur nefndust þeir sem höfðu jörð til ábúðar. Þeir sem áttu
jörðina sem þeir bjuggu á voru stundum titlaðir óðalsbændur.
Hinir sem áttu ekki jörð sína nefndust leiguliðar, stundum kot-
bændur.
Það var ekki fyrr en löngu seinna, þegar kommúnisminn fór
að grassera í fólkinu, að þeir fundu upp nafnið smábóndi, en það
dó fljódega út, því af tvennu illu kusu kotkarlar heldur að nefnast
kotbændur en smábændur. Svona er mannskepnan vanþakklát.
Þegar hjartagóðir, menntaðir menn vilja rífa þá upp út kot-
mennskunni leggja þessir kotkarlar bara kollhúfur og þumbast
við.
Kotbóndinn veit af langri lífsreynslu að stundum getur stór
kærleikur leynzt í litlu koti. En smábóndinn á sér ekkert afdrep.
Hrörnar þöll, sú stendur þorpi á, segir í Hávamálum.
Nú gátu ekki allir orðið bændur fyrr en eftir langa bið, jafnvel
þótt þeir hefðu staðfest ráð sitt og eignast heimili. Þá var ekki í
önnur hús að venda en að fara í húsmennsku, svo framarlega
sem einhver vildi skjóta yfir þetta fólk skjólshúsi. Vildi enginn
gera það kom til kasta hreppsnefndarinnar að gera það. í slíkum
tilfellum var venjulega brugðið á það ráð að stía slíkum hjónum
sundur, eins og það var kallað á tungu þeirrar tíðar, ráða þau í
vist sitt á hvorum bæ, þá venjulega fylgdi eitt barn hvorum aðila.
Væru börnin fleiri var afganginum komið fyrir hjá vandalausum.
Þetta voru getnaðarvarnir þeirra tíma, sem þó gáfust misjafn-
19