Saga - 2015, Blaðsíða 84

ef marka má tiltækar heimildir gætu konur hafa verið nálægt 10%
ferðamannanna frá 1858 til 1875 og að öllum líkindum hefur hlutfall
þeirra verið orðið nokkru hærra um og upp úr aldamótunum.
Ferðalög kvenna á eigin vegum eða með öðrum eru til vitnis um efl-
ingu efri miðstéttar og aukið frelsi og sjálfstæði kvenna. Jafnframt
gerðu þægilegri samgöngur, betri gististaðir, tilkoma hópferða og
ferðahandbóka og ýmislegt fleira það að verkum að öruggara og
auðveldara varð fyrir konur að leggjast í löng ferðalög.26
Flestir erlendu ferðamennirnir komu til landsins í júlí og ágúst,
sumir komu í júní og fáeinir í lok apríl eða í maí. Fremur sjaldgæft
var að ferðamenn kæmu í september og heimsóknir utan þessara
mánaða hafa eflaust verið afar fátíðar. Að öllu samanlögðu má telja
júlí og ágúst aðalferðamannatímann. Oft voru ferðamenn að tínast
burt af landinu fram í september en fátítt var að þeir færu seinna að
hausti þótt skip væru enn í förum.
Þegar ferðamynstur þeirra erlendu ferðamanna sem komu til
landsins 1858–1875 er skoðað kemur í ljós að Geysir var langvinsæl-
asti viðkomustaðurinn. Þangað var auðvelt að komast á tveimur
dögum frá Reykjavík. Ósjaldan fóru menn austur að Heklu í sömu
ferð og þá lengdist ferðalagið um nokkra daga. eitthvað var um að
menn gengju á fjallið í leiðinni.
vinsældir þessara staða koma ekki á óvart. Hitt vekur meiri
athygli hve sjaldan fréttablöðin minnast á Þingvelli í sambandi við
ferðir útlendinga til 1875 og Gullfoss er að engu getið þótt að honum
hafi ekki verið nema rúmlega klukkustundar vegalengd frá Geysi.
vafa laust hafa flestir útlendinganna farið um Þingvelli á leið sinni
að hvernum fræga og oft gist þar, enda mátuleg dagleið frá Reykja -
vík að Þingvöllum. Þó virðist hafa verið fremur fátítt á þessum tíma
(1858–1875) að útlendingar létu sér nægja að heimsækja Þingvelli án
þess að skoða Geysi líka, en það átti eftir að breytast þegar nær dró
aldamótunum.
Talsvert er um að blöðin geti þess að hinir útlendu gestir hyggist
halda á vit öræfa landsins eða ganga á fjöll og jökla, án þess að það
sé tíundað nánar. Aðdráttarafl hálendisins kemur líka fram í því að
allmargir ferðamannanna fóru ríðandi frá Reykjavík norður yfir
arnþór gunnarsson82
26 katherine Haldane Grenier, Tourism and Identity in Scotland 1770–1914, bls. 65
og 116–117; Lynn Abrams, The Making of Modern Woman. Europe 1789–1918
(London: Longman/Pearson 2002); The Routledge History of Women in Europe
since 1700. Ritstj. Deborah Simonton (London: Routledge 2006).
Saga haust 2015 umbrot.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 26.11.2015 11:00 Page 82