Saga - 2015, Síða 86

1876–1890: Millilandasiglingar aukast
Á þessu tímabili voru könnuð sérstaklega fréttablöðin Ísafold og
Þjóðólfur. Fremur lítið er sagt frá heimsóknum erlendra ferðamanna
og almennt eru skipafréttir ekki jafnítarlegar og áður. Þegar minnst er
á útlenda ferðamenn meðal farþega eru þeir yfirleitt fáir, oft á bilinu
fimm til tíu. Þess er gjarnan getið með almennum orðum að ferða -
mennirnir ætli að „ferðast um landið“, án þess að það sé rætt frekar.
Þrátt fyrir þessa fréttafæð er óvarlegt að draga þá ályktun að dregið
hafi úr aðsókn erlendra ferðamanna til landsins á seinni hluta áttunda
áratugarins. Hinn 13. júlí 1878 kom Queen, gufuskip skoska hrossa-
kaupmannsins Slimons, til Reykjavíkur frá Skotlandi og sagði Þjóð -
ólfur þannig frá erlendu ferðamönnunum sem með skipinu komu:
Miss Oswald, sú er ferðaðist hér í hitt eð fyrra, og með henni Lady
Cathcart, hirðmey victoríu drottningar; þær eru báðar hinar stórbornustu
meyjar; ætla þær norður í land, og er fylgdarmaður þeirra hra Þorgrímur
Guðmundsen frá Litla-Hrauni. Með sama skipi komu og 3 stúdentar frá
Cambridge, sem einnig ætla að dvelja hér og ferðast. Major Moran … er
nú á ferð til Geysis og Heklu, en nýkomin þaðan aptur eru hin göfugu
systkyn, sem dvelja hér í sumar, Thompson ofursti og Miss Thompson.31
Af þessari stuttu klausu má ætla að umferð ferðamanna hafi verið
fremur lífleg um þetta leyti. Og rúmu ári síðar, um miðjan sept -
ember 1879, segir Þjóðólfur: „Fjöldi útlendra manna, flest englend -
ingar, hafa heimsótt land vort í sumar, enda notið í fullum mæli hins
óvenjulega blíðviðris; fjöldi þeirra sigldi aptur með „Camoens“ …“32
(Camoens var eitt af skipum Slimons.) Þessar blaðafregnir og fleiri
slíkar benda ótvírætt til að erlendir ferðamenn hafi í auknum mæli
tekið sér far hingað með bresku kaupskipunum.33 Af blaðafregnum
að dæma hefur þessi mikla skipaumferð leitt til þess að sífellt fleiri
ferðamenn dvöldu á landinu í skamman tíma í senn, allt niður í
nokkra daga. Það var með öðrum orðum orðinn álitlegur kostur að
sigla til Íslands til þess að skreppa til Þingvalla og að Geysi og
arnþór gunnarsson84
31 Þjóðólfur 24. júlí 1878, bls. 90. Sjá einnig Sigrún Pálsdóttir, Þóra biskups og raunir
íslenskrar embættismannastéttar 1847–1917 (Reykjavík: JPv 2010), bls. 99.
32 Þjóðólfur 18. september 1879, bls. 98.
33 Sjá t.d. Ísafold 4. september 1879, bls. 87. Þar er beinlínis tekið fram að hinir
„mörgu“ útlendu ferðamenn sem komu til landsins þetta sumar hafi notfært
sér „óvenjulega“ tíðar gufuskipaferðir.
Saga haust 2015 umbrot.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 26.11.2015 11:00 Page 84