Saga - 2015, Page 103

Á sama tíma greina fréttablöðin frá útkomu hverrar ferðabókar-
innar af annarri þar sem útlendingar segja frá Íslandsheimsókn
sinni. Þýðing íslenskra bókmennta yfir á erlendar tungur færðist í
vöxt og einnig var árviss viðburður að út kæmu á erlendum tung -
um rit um Ísland, bæði stór og smá, sum eins konar kynningarbækl-
ingar eða handbækur hentugar fyrir ferðamenn. Blöðin fögnuðu
þessu jafnan og voru ekki í vafa um að allt stuðlaði þetta að tíðari
heimsóknum erlendra gesta.80 Þá eru ónefndar greinar í blöðum og
tímaritum um Ísland, oft eftir virta fræðimenn og vísindamenn. Í
öllu þessu prentefni gegndu ljósmyndir orðið veigamiklu hlutverki,
myndir af íslenskri náttúru og mannlífi.81
Meðal kunnra Íslandsvina má nefna Austurríkismanninn J.C.
Poestion (1853–1922). Sumarið 1913 greindi Ísafold frá því að í Þýska -
landi hefðu þá nýlega birst fjölmargar blaða- og tímarits greinar í til-
efni sextugsafmælis hans, þar af ein í Neue Hamburger Zeitung, þar
sem beinlínis væri tekið fram
ferðamannalandið ísland 101
80 Sjá t.d. Fjallkonan 17. júlí 1909, bls. 108; Gjallarhorn 8. apríl 1904, bls. 39; „Hans
barón og Ásta barónessa von Jaden“, Óðinn 4. árg. 12. tbl. (1909), bls. 92–94;
Þjóðólfur 12. febrúar 1904, bls. 27; Þjóðólfur 29. júní 1906, bls. 112. Allt frá miðri
nítjándu öld höfðu íslensku fréttablöðin fylgst vel með útgáfu ferðabóka um
Ísland og fjölluðu stundum ítarlega um þær. Ferðahandbækur um Ísland
virðast hafa verið fremur sjaldséðar fyrir aldamótin 1900. Hér má nefna A
Hand-Book for Travellers in Denmark, Norway, Sweden, and Iceland. 3. útg.
(London: John Murray 1858); William George Lock, Guide to Iceland; A Useful
Handbook for Travellers and Sportsmen (Charlton: s.n. 1882), og A Handbook for
Travellers in Denmark, with Schleswig and Holstein, and Iceland. 6. útg. (London: J.
Murray 1893). Ferðahandbókin Sportsman’s and Tourist’s Handbook to Iceland,
sem gefin var út í Leith í Skotlandi í fyrsta skipti 1896, byggðist að stofni til á
bók Locks og var endurútgefin ellefu sinnum til 1909. Það segir væntanlega
talsvert um aukna eftirspurn. Þá komu líka á markaðinn fleiri nýjar ferðahand-
bækur um Ísland eða með köflum um landið, sem út af fyrir sig eru vitnis-
burður um stöðu þess sem ferðamannastaðar. Má sem dæmi nefna að árið 1908
bætti hin þekkta þýska útgáfa Baedeker við köflum um Ísland og Svalbarða í
þýsku útgáfuna af ferðahandbók forlagsins um Noreg, Svíþjóð og Danmörku:
Schweden und Norwegen nebst den Reiserouten durch Dänemark und Ausflügen nach
Island und Spitzbergen. 11. útg. (Leipzig: Baedeker 1908). Ári síðar voru komnir
kaflar um Ísland og Svalbarða í ensku útgáfuna: Norway, Sweden and Denmark.
With excursions to Iceland and Spitzbergen. Handbook for travellers. 9. útg. (Leipzig:
karl Baedeker 1909).
81 Sjá t.d. Eimreiðin 12. árg. 3. tbl. (1906), bls. 73–76; Lögrétta 31. október 1906, bls.
203; Lögrétta 6. nóvember 1906, bls. 207; Norðurland 11. júlí 1908, bls. 192; Vestri
24. desember 1904, bls. 31; Þjóðólfur 22. júlí 1904, bls. 127.
Saga haust 2015 umbrot.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 26.11.2015 11:00 Page 101