Saga - 2015, Qupperneq 140

Landnámu, svo dæmi sé tekið, er látið skipta meira máli en ástæður
þess að hún er skrifuð og það samhengi sem hún er skrifuð inn í.
Doktorsritgerð Sveinbjarnar Rafnssonar er róttæk tilraun til að
skoða hana einmitt í hinu síðarnefnda ljósi og sem slík er hún frum -
kvöðlaverk. Hann skoðar Landnámabók eina og sér og út frá hug-
myndafræði skrifara hennar. Nú á dögum telst það ekki sérstaklega
róttækt enda fer sambærilegum rannsóknum fjölgandi.
engin leið önnur en nýbókfestan er að mínu viti jafn handhæg til
að komast nær þankagangi þeirra sem skrásettu bókmenntirnar,
komast að því af hverju þeir gerðu það, og til að greina innihald
þeirra í samhengi við þá hugmyndastrauma sem sannanlega bárust
kröftuglega til Íslands úr vestur-evrópu. Það er nær alveg eftir að
túlka bókmenntirnar í þessu ljósi — og það er í raun algjörlega frá-
leitt, ætli maður sér á annað borð að stunda rannsóknir á þeim text-
um sem varðveittir eru, að fullyrða nokkuð umfram það sem varð -
veitt er í handriti. Sértækra rannsókna er þörf ekki síður en altækra.
Og mér virðist ekki vanþörf á nú þegar fræðin vilja helst elta þá tísk-
ustrauma sem mest selja; slagorðin eru vikings, the sagas, the eddas. Í
stað þess að gefa okkur ætíð sömu forsendurnar getur verið gagn -
legt að hugleiða óhefðbundnar leiðir, til að sjá hvað er í pakkanum
sem hefur legið nær óhreyfður úti í horni síðan á fyrstu jólum
Heuslers. kristnir menn í kristnu landi, sem þiggja allan sinn lær-
dóm frá kristinni kirkju, rita kristnar bókmenntir. Þetta ætti að heita
sjálfgefin staðreynd og engin betri leið er til að greina slíka hug-
myndastrauma í bókmenntunum en nýbókfestan.
arngrímur vídalín138
Saga haust 2015 umbrot.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 26.11.2015 11:00 Page 138