Saga - 2015, Side 142

um bókamarkaði er sú að bækur sem eru prýddar fjölda ljósmynda
og í stóru broti eru prentaðar á dýran pappír og seldar á verði sem
hentar helst til gjafakaupa á stórafmælum og slíku. eggert vildi ekki
að bókin sín væri aðeins fyrir fáa útvalda. Hann vildi að hún yrði
bæði keypt og lesin af sem flestum. Hann sýndi okkur líka að höf-
undur fræðibóka getur náð metsölu ekki síður en skáldsagnahöf-
undur. Hvers vegna ætti höfundur fræðibókar ekki að vilja koma
rannsóknum og skrifum sínum til sem flestra — rétt eins og sá höf-
undur sem vinnur á sviði skáldskaparins? Sagan á erindi við okkur
öll.
Meira en mörg orð
Í bókinni eru yfir 550 ljósmyndir og styrkti Menningar- og ferða -
málasvið Reykjavíkurborgar útgáfuna með því að fella niður kostn -
að við kaup á myndum í eigu Ljósmyndasafns Reykjavíkur, sem eru
fjölmargar í bókinni. Aðrar ljósmyndir eru úr einkasöfnum og
opnuðu ófáir einstaklingar fjölskyldualbúm sín til þess að unnt væri
að draga fram ýmis smáatriði sem varpa nýju ljósi á hversdagslíf og
atvinnuhætti íbúa í Reykjavík á tuttugustu öld. Þá eru í bók inni
mjög áhugaverðar myndir úr safni Samuels kadorian sem starfaði
sem ljósmyndari fyrir bandaríska herinn á Íslandi á árunum 1943–
1945. Ljóst er að gífurleg vinna liggur að baki heimildasöfnun höf-
undar en ég held að óhætt sé að fullyrða að engin ljósmynd er í bók-
inni fyrir tilviljun. Á bak við hverja einustu ljósmynd, sem birt er í
bókinni, liggur heilmikil rýni og hugsun. Hvernig bætir ljósmyndin
við textann? Hvernig dregur hún fram og undirstrikar það sem
kemur fram í textanum, eða má ef til vill nota hana til að beina sjón-
um að þáttum sem fáar ritaðar heimildir vitna um? Í aðfaraorðum
bókarinnar segir eggert Þór: „Ljósmyndir skipa hér veglegan sess
og var ákveðið að gefa þeim gott rými enda verður sagan á ýmsan
hátt „raunverulegri“ með notkun myndefnis og ein mynd getur
greint betur frá aðstæðum eða atburðum en löng lýsing í rituðu
máli“ (bls. 9).
Sumar ljósmyndirnar í bókinni hafa birst opinberlega áður en
aðrar eru að koma fyrir sjónir almennings í fyrsta sinn og enn aðrar
eru nú í fyrsta sinn komnar upp úr skúffum og úr albúmum sem
legið hafa óhreyfð hjá einstaklingum og fjölskyldum í nokkurn tíma.
Ljósmyndirnar varpa vissulega áhugaverðu og nýju ljósi á fortíð sem
sigrún alba sigurðardóttir140
Saga haust 2015 umbrot.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 26.11.2015 11:00 Page 140