Saga - 2015, Page 143

margir eru búnir að gleyma eða hafa aldrei þekkt og má í því sam-
bandi nefna götumynd úr Austurstræti á bls. 46, ljósmynd af slána-
legum dreng með útvarpstæki í unglingaherbergi, sem hann virðist
vera að vaxa út úr, á bls. 53 og fjölda yfirlitsmynda sem sýna áhuga-
verða byggðaþróun í Reykjavík á síðari hluta tuttugustu aldar.
Flestar ljósmyndirnar í bókinni eru mjög áhugaverðar, margar
hverjar einstakar, og varpa forvitnilegu ljósi á fortíðina og einmitt
þess vegna hefði höfundur mátt vinna miklu meira með þær. Þrátt
fyrir að eggert hafi næmt auga fyrir áhugaverðum myndum og
þekkingu til að sjá hvar þær bæta við og birta okkur jafnvel óvænt
sjónarhorn á söguna, þá lætur hann yfirleitt nægja að birta ljós-
myndirnar án þess að leggja sérstaklega út af þeim eða ræða hvernig
þær bæti við þekkingu okkar og móti hugmyndir um fortíðina. ef
texti er með myndunum er hann stundum óræður, jafnvel endur-
tekning á því sem kemur fram í meginmáli (eins og til áhersluauka)
eða upptalning á staðreyndum. Stundum vantar líka staðreyndir og
upplýsingar, til dæmis á ljósmynd af ferðbúnu fólki á þilfari á skipi
á bls. 12. Þessi ljósmynd vekur fleiri spurningar en hún svarar. Það
sama má segja um ljósmynd af gífurlegu fjölmenni að fylgjast með
fegurðarsamkeppni, á bls. 22, sem virðist ekki vera í neinu samhengi
við myndatexta um átthagafélög — nema á milli fegurðarsam-
keppna og átthagafélaga séu einhver tengsl sem höfundur hefur
ekki orð á og lesandi þekkir ekki.
Lesandanum er oftar en ekki látið eftir að lesa eitthvað út úr ljós-
myndunum í stað þess að höfundur dragi fram og útskýri hvers
vegna þær séu áhugaverðar, hvað þær sýni nákvæmlega, hvernig
þær vísi út fyrir sig í stærra samhengi og hvaða hugrenningatengsl
eða hugmyndir þær kunni að vekja. Of oft eru ljósmyndirnar aðeins
látnar styðja við textann í stað þess að opna hann eða skapa sam -
ræður milli þess sem við sjáum og þess sem við lesum. Sú rannsókn-
arvinna sem liggur að baki vali eggerts á ljósmyndum skilar sér
þannig ekki nema til hálfs í verkinu sjálfu. Þetta er ekki ósvipað því
að birtar væru prentaðar eða handskrifaðar frumheimildir án þess
að höfundur nýtti sérþekkingu sína til að benda lesandanum á þann
fjársjóð sem heimildirnar hafa að geyma og þannig um leið hvað
megi lesa út úr þeim hafi maður stóra samhengið í huga. Myndir
segja vissulega oft meira en þúsund orð en það getur verið hjálplegt
að setja orð á þá frásögn sem í ljósmyndunum býr eða í það minnsta
gera tilraun til að ná utan um allar þær vísanir og upplýsingar sem
kunna að leynast í einni ljósmynd.
í sálinni 141
Saga haust 2015 umbrot.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 26.11.2015 11:00 Page 141