Andvari - 01.01.2013, Qupperneq 131

SVEINN YNGVI EGILSSON
Er hægt að yrkja hjarðljóð
svona nærri Norðurpólnum?
Sveitasœlan og skuggahliðar hennar
í Ijóðum Steingríms Thorsteinssonar
Et in Arcadia ego
1 ár er öld liðin frá láti Steingríms Thorsteinssonar skálds og þýðanda. Hann
fæddist á Arnarstapa á Snæfellsnesi 19. maí 1831 og ólst þar upp. Árið 1846
fór hann fimmtán ára gamall suður til náms í Lærða skólanum í Reykjavík
og lauk þaðan prófi 1851. Sama ár hélt hann utan til háskólanáms í Kaup-
mannahöfn og lagði í fyrstu stund á lögfræði en sneri sér síðan að klassískum
fræðum. Hann varð styrkþegi Árnasjóðs og vann að handrita- og útgáfu-
störfum á Hafnarárunum, en þá fóru einnig að birtast kvæði eftir hann sem
vöktu athygli og fyrstu þýðingar hans litu dagsins ljós. Árið 1872 flutti hann
aftur heim til íslands og gerðist kennari og síðar rektor við Lærða skólann.
Steingrímur sinnti áfram ritstörfum eftir heimkomuna og orti og þýddi fram
á efri ár. Hann lést í Reykjavík 21. ágúst 1913, 82 ára að aldri.
Eftir Steingrím liggur fjöldi frumsaminna verka og þýðinga og hans er nú
ekki síður minnst sem þýðanda en skálds. Meðal afreksverka hans á því sviði
eru Þúsund og ein nótt (1857-1864), Lear konungur eftir Shakespeare (1874) og
Æfintýri ogsögur eftir H.C. Andersen (1904-1908). Þýðingar hans á erlendum
kvæðum eru fjölmargar og þær náðu eyrum íslendinga, ekki síst í ljóðasafn-
inu Svanhvít (1877) sem hafði að geyma þýðingar Steingríms og Matthíasar
Jochumssonar. Frumort kvæði Steingríms voru mikið lesin og sungin á 19.
öld og gegndu mikilvægu hlutverki í sjálfstæðisbaráttu íslendinga, enda var
hann náinn samstarfsmaður Jóns Sigurðssonar forseta. Brýningarkvæði af
því tagi eldast misvel en þó hafa ýmis verk hans eins og Vorhvöt (1870) lifað
sjálfstæðisbaráttuna af. Það eru þó einna helst náttúrukvæði Steingríms sem
enn tala til okkar og um þau verður sérstaklega fjallað í þessari grein.
Ekki er úr vegi að hefja umfjöllunina á lýsingu dagblaðsins Vísis á ævi-
lokum skáldsins. Slíkar lýsingar segja oft meira en mörg orð um stöðu