Andvari - 01.01.2013, Blaðsíða 99

andvari
KREDDULAUS TEMPERAMENTSMAÐUR
97
að finna aðra leið, ef hún verður fundin, upp að hásæti hans, en opinberunarveginn ...
Engin viðleitni að komast að sannleikanum spillir huga nje hjarta nokkurs manns ...
Að koma með það nú, að efnis-spekingar fóttroði alla siðfræði, upphefji allan mun
góðs og ills, dyggða og ódyggða er svo glannalegt og ofsafengið að vjer getum að eins
hrygzt yfir þesskonar hugsunarlausum rökum. Að menn sem þykjast ætla að mennta sjer
fáfróðari lýð skuli bera nokkrum hugsandi og rannsakandi mannflokki slíka sögu er
oss aðeins vottur þess, að þeir er þannig rita sjeu sjálfir ókunnir hinum hreinsandi, oss
liggur við að segja helgandi áhrifum djúpra rannsókna.53
Að baki þessum málflutningi Eiríks má greina afstöðu breskra deista sem
trúðu á tilvist Guðs almáttugs, skapara himins og jarðar, en gerðu ráð fyrir því
að hann væri svo ekki að skipta sér mikið af sköpunarverkinu eftir sköpunina
í upphafi. Hins vegar átti Eiríkur innilega og persónulega kristna trú sem
tendruð var af þeim tilfinningahita sem ávallt einkenndi hann sem hugsjóna-
mann. Þetta var trú sem er í ætt við dulhyggju og er trúmanninum stöðug
andleg næring og lífsorka. Þessi trúarafstaða er náskyld trúarlegum lífsstíl
kvekara. Þar er gert ráð fyrir virkum Guði og þátttöku hins trúaða í sístæðri
sköpun hans með því að sýna náungakærleika og réttlæti og ástunda sann-
leiksleit á öllum sviðum, trúmálum jafnt og vísindum, í veraldlegum málum
jafnt og andlegum.
Afskipti Eiríks af aldamótaþýðingu Biblíunnar
Veturinn 1899-1900 dvaldist Haraldur Níelsson á heimili Eiríks og Sigríðar
konu hans í Cambridge, en Sigríður var móðursystir Bergljótar unnustu
Haralds. Hann hafði þá verið í Þýskalandi til að fullnuma sig í hebresku og
Gamlatestamentisfræðum vegna starfa sinna við þýðingu Gamla testamentis-
ins og nú var hann í sömu erindagjörðum í Cambridge.
Varð þeim Eiríki mjög vel til vina og ræddu þeir biblíuþýðinguna fram
og aftur og ýmis mál henni tengd. Eiríkur samdi athugsemdir við það sem
Haraldur hafði þegar þýtt og þær voru þakksamlega þegnar og teknar til
greina, en það var undantekning að Haraldur tæki vel í athugsemdir við þann
texta sem hann þýddi. Eiríkur dáðist mjög að Haraldi og sá í honum biskups-
efni. Hann hældi þýðingu hans á hvert reipi og taldi hann hafa einstaka mál-
hæfileika og tilfinningu ljóðskáldsins fyrir fegurð málsins.54
Eiríkur beitti sér fyrir því að Breska biblíufélagið veitti Haraldi launahækk-
un og rak biskupinn, sem var forseti Hins íslenska biblíufélags, af stað til að
sækja um þessa hækkun, en hann var tregur til vegna hinna nánu ættartengsla
við Harald (móðurbróðir).55 Þegar kærur bárust út af þýðingunni var Eiríkur
fulltrúi íslenska biblíufélagsins og Haralds gagnvart breska félaginu og fylgdi
því fast eftir að tillit væri tekið til hagsmuna og sjónarmiða Haralds.