Heilbrigt líf - 01.06.1952, Blaðsíða 52

starfsemi kynkirtlanna. Þá er og of mikil andleg og líkam-
leg áreynsla talin ein orsök til ófrjósemi, en sennilega er
það eitt út af fyrir sig ekki nægilegt, heldur þarf jafn-
framt því meiri truflanir á starfsemi líkamans, sérstak-
lega lokuðu kirtlanna. Næringartruflanir valda oft breyt-
ingum á starfsemi eggblaðranna og þar með á egglosinu.
Eiturverkanir, eins og stundum sjást hjá iðnaðarfólki,
sem vinnur við ýmiss konar eiturefni árum saman, eins
og blý og aðra málma, geta einnig valdið minnkandi frjó-
semi.
Frjósemi minnkar mikið með aldrinum og er áberandi
minni þegar kemur á fjórða tug ævinnar. Þótt margar
konur verði barnshafandi á aldrinum 35—45 ára, þá er
frjósemin þó miklu meiri hjá konum á aldrinum 20—25
ára. Það ætti þó engan vegin að fæla eldri konur frá rann-
sókn á þessu sviði, því það er allt eins oft hægt að hjálpa
þeim eins og hinum yngri og þær verðskulda það og
þurfa þess miklu fremur en þær.
Ástleitni og fullnæging við samfarir skiptir ekki jafn
miklu máli og sumir vilja vera láta, nema að svo miklu
leyti, sem það getur truflað sj álfar samfarirnar. Kynvilla
virðist oft geta samrýmzt eðlilegri frjósemi, ef því er að
skipta.
Ófrjósemi, sem er í því fólgin að konan verður van-
fær, en getur ekki eignast lifandi afkvæmi, á sér aðrar
orsakir og er annars eðlis. Þá er um að ræða fósturlát,
fyrirburði eða andvana fædd börn, sem ekki hafa orðið
fyrir neinum áverka í fæðingu. Helztu orsakir, sem til
athugunar koma í þessu sambandi, eru sárasótt, ýmsar
truflanir á kirtlastarfseminni, fjörefnaskortur eða ósam-
ræmi í blóðflokkum foreldranna, hinn svonefndi Rhesus-
flokkur, sem ennþá hefur ekki verið ráðið fram úr, svo
að gagni komi, nema í fáum tilfellum.
Að lokum á ófrjósemi oft rót sína að rekja til fram-
50 Heilbrigt líf