Úrval - 01.12.1948, Side 79

BALZAC
77
samkvæmt borgaralegum hugs-
unarhætti, töldu sér eigi lítinn
virðingarauka að. Gabriel de
Berny, fyrrverandi landsstjóri,
var af göfugu bergi brotinn.
Kona hans, sem var miklu yngri
og ekki eins ættgöfug og hann,
var þó stórum skemmtilegri per-
sóna. Balzac eldri lagði sig í
framkróka til að skemmta ná-
granna sínum, sem var orðinn
dálítið þunglyndur og einkenni-
legur vegna sjóndepru, sem
þjáði hann, en frú Balzac og
frú de Berny urðu miklar vin-
konur, enda á svipuðum aldri.
Þegar Honoré kom heim, var tal-
ið sjálfsagt, að hann gerði sitt
til þess að treysta þessi vináttu-
bönd enn betur. Foreldrar hans
voru þeirrar skoðunar, að rétt
væri að hann ynni eitthvað fyrir
sér, auk ritstarfanna, og var
hann því látinn kenna yngri
bróður sínum, Henri, og Alex-
andre de Berny.
Það leið ekki á löngu áður
en Balzachjónin fóru að veita
því eftirtekt, að Honoré lagði
leið sína til de Bernyfjölskyld-
unnar á þeim dögum, þegar eng-
in kennslustund hafði verið á-
kveðin. Móðir hans var ekki
lengi að finna lausn á þessari
gátu. Honoré var ástfanginn, og
það gat engin efi leikið á því,
hver ástmeyjan var. Frú de
Bemy átti fallega, unga dótt-
ur, sem hét Emmanuéle.
Það var óheppilegt, að móðir
Honorés skyldi aldrei skilja
hann til fullnustu. Ágizkun
hennar í þetta sinn reyndist líka
algerlega röng. Það var ekki
hin yndislega, unga stúlka, held-
ur móðirin, Lára de Berny, sem
þegar var orðin amma, sem
hafði töfrað Balzac. Það er mjög
óvenjulegt, að hálffimmtug
kona og níu barna móðir, geti
vakið ástríðueld í brjósti ungs
manns. En það var einmitt þessi
móðureigind, sem Balzac hafði
þráð svo mjög í bernsku og
móðir hans hafði neitað honum
um, sem fullnægði þörfum hans.
Þessi kona, sem var á aldur
við móður hans, jók honum
sjálfstraust, þegar hún hlustaði
á hann segja frá hinum djörfu
fyrirætlunum, sem gagntóku
hug hans.
Frú de Berny hafði ekki hug-
mynd um það firnaafl, sem hún
var að leysa úr læðingi með
því að vekja sjálfstraust hans,
og hún vissi ekki heldur um
hinn falda eld, sem augnaráð
hennar eitt gat tendrað. Hana
gat ekki rennt grun í, að aldur
sinn hefði enga þýðingu í aug-
um svo hugmyndaríks manns
sem Balzac var. Hún, sem var
bæði móðir og amma, var ein-
ungis eftirsóknarverðari í aug-
um hans fyrir þá sök.
Vikum og mánuðum saman
streittist hún á móti af öllu afli.
En þetta var fyrsta ást Balzacs
og hann lagði sig allan fram
til að sigra. Sjálfstraust hans
þarfnaðist ótvíræðs sigurs, og
veik kona og vonsvikin í hjóna-
bandi var þess ekki umkomin