Úrval - 01.12.1948, Síða 120

118
ÚRVAL
um og bókum. Engir skuld-
heimtumenn röskuðu ró hans og
það bárust fá bréf. Hann ráð-
gerði ferðalög til Krím og Káka-
sus, en af þeim varð ekki. Rit-
störfin lagði hann svo að segja
alveg á hilluna.
Þessi síðustu æviár sín, hafði
Balzac sjaldan tóm til ritstarfa.
Frú de Hanska, dóttir hennar
og tengdasonur sáu um það.
I janúarmánuði 1848, um há-
vetur, í tuttugu og átta stiga
frosti, lagði Balzac skyndilega
af stað til Parísar. Það er óþarft
að taka það fram, að frú de
Hanska lét hann ferðast einan
síns liðs.
Það var ekki minnzt framar
á giftingu. Nánari kynni virð-
ast hafa gert hana ákveðnari í
að hafna honum. I Ukrainu gat
hún lifað áhyggjulausu lífi, og
hún hefur sennilega gert sér
ljóst, að líf við hlið svo sérvit-
urs og ofdirfskufulls eiginmanns
yrði ekki eintómur friður og
sæla. Hún reyndi ekki að telja
hann af ferðinni, enda þótt hann
væri lasinn, færði hann aðeins
í þykka, rússneska loðúlpu og
kvaddi hann.
í október 1848 fór hann enn
til Wierzchownia, en ákafi hans
hafði dvínað einkennilega mik-
ið. Hann var orðinn allur annar
maður. Það hafði dregið mjög
úr lífsþrótti hans og heilsu hans
hrakað. Hann fékk slæmt
lungnakvef, og leiddi það í Ijós,
hve veill hann var orðinn fyrir
hjarta. Þegar hann komst á
fætur eftir veikindin, gat hann
varla dregizt áfram. Hann var
ákaflega mæðinn og átti bágt
með að tala.
1 bréfum sínum til skyldfólks
síns hélt hann áfram að dásama
hina guðdómlegu Evu sína og
grunnhyggna dóttur hennar, en
hann hlýtur þó að hafa fundið
kulda einstæðingsskaparins um-
lykja sig. Hann hlýtur að hafa
fundið, að hann var í annarlegu
umhverfi hjá þessum tildurdrós-
um, sem hugsuðu ekki um ann-
að en að njóta lífsins, því að
allt í einu tók hann að minn-
ast fornra vina sinna. Árum
saman hafði hugur hans snúizt
um frú de Hanska eina. Hann
var nærri hættur að skrifa Zul-
mu Carraud, tryggustu og skiln-
ingsbeztu konunni, sem hann
hafði kynnzt um dagana, en í
veikindum sínum nú minntist
hann umhyggjunnar, sem hún
hafði ávallt sýnt honum, og fór
að velta því fyrir sér, hvernig
hún myndi hafa hjúkrað hon-
um. Hann hafði ekki hugsað til
hennar svo lengi, að orðin
„chére“* eða „cara“*, sem hann
hafði löngum ávarpað hana með,
voru orðin óviðeigandi, og hann
byrjaði því bréf sitt á venjuleg-
um ávarpsorðum. En brátt fór
hann þó að skýra henni frá von-
um sínum og vonbrigðum í full-
um trúnaði, og yfir bréfi hans
var þunglyndislegur blær.
* kæra.