Úrval - 01.09.1953, Blaðsíða 36

34
■orval,
villukenningar eru enn í umferð,
eins og falskir peningar, á hug-
myndamarkaðinum. Jafnvel þó
að flestir Vesturlandabúar af-
neifi kynþáttakenningum naz-
ista, munu hvítir menn yfirleitt
finna til yfirburða gagnvart þel-
dökkum mönnum. Ekki þarf
annað en að líta í sænskar
kennslubækur í landafræði til
að sannfærast um, hve fordóm-
ar um þeldökkar þjóðir eru líf-
seigir, jafnvel í fræðibókum,
sem eiga að vera áreiðanlegar
og hleypidómalausar.
Það eru einkum negrarnir,
sem verða fyrir barðinu á þess-
um fordómum. 1 mest notuðu
landafræði í menntaskólum vor-
um má lesa eftirfarandi um
negra: „Að greind, einkum
skapandi gáfum, eru negrarnir
eftirbátar hvítra manna og gul-
ra“. Eina ráðið til að sannreyna
yfirburði í gáfum er að sjálf-
sögðu að láta hvíta menn, gula
og svarta ganga undir greindar-
próf. En hve erfitt er að prófa
fólk með ólík menningarviðhorf
má fá hugmynd um af eftirtöld-
um dæmum:
Fyrir hóp Ástralíunegra var
lögð sú þraut að finna leið út
úr völundarhúsi (á teikningu).
Ætlast var til að hver einstakur
leysti þrautina, án hjálpar frá
félögum sínum. En það reyndist
ógerlegt, því að Ástralíunegrar
eru vanir að leysa öll sín vanda-
mál í félagi. Sérhvert mál,
hversu lítilfjörlegt sem það
kann að virðast, er rætt í ættar-
ráðinu þangað til niðurstaða er
fengin. Þeir gátu blátt áfram
ekki skilið prófið og reiddust
prófdómaranum þegar hann
neitaði að hjálpa þeim! Sam-
hjálp er mjög ríkur þáttur í
lifnaðarháttum þeirra.
Hópur Indíánabarna í Banda-
rikjunum voru látin ganga und-
ir greindarpróf, sem ekki krafð-
ist neinnar málakunnáttu. Þau
áttu að raða tréklossum í sund-
urhólfaðan ramma með mis-
munandi stórum hólfum og átti
hver klossi sitt hólf. Að sjálf-
sögðu áttu börnin að raða kloss-
unum rétt á eins skömmum tíma
og þau gátu, en þau fóru sér að
engu óðslega. Það var ekki sið-
ur hjá þeim að flýta sér. Enda
voru þau miklu lengur að ljúka
prófinu en hvítu börnin. Aftur
á móti röðuðu þau klossunum
miklu sjaldnar vitlaust.
Siouxindíánar telja það ó-
kurteisi að svara spurningu í
nærveru annarra, ef grunur
leikur á að einhver viðstaddur
viti ekki svarið við henni. Það
er því miklum örðugleikum
bundið að láta þá ganga undir
spurningapróf. Auk þess svara
þeir aldrei spurningu nema þeir
séu hárvissir um að vita rétt
svar. Siouxindíánabörn nota sér
því ekki af getgátum eins og
hvít börn, enda reyndist árang-
ur þeirra í greindarprófi lakari.
Fyrsta skilyrðið til þess að
próf geti verið réttlát þegar um
ólíka kynþætti er að ræða er,
að menningarhættir þeirra séu