Úrval - 01.09.1953, Blaðsíða 116

Trúin á töframátt
lakkrísins er
ævaforn.
Lakkrís var konungsgersemi.
TJr „Science News Letter".
Þegar brezki fornminjafræðing-
urinn Howard Carter gróf upp
hina merku gröf Tut-ankh-Am-
ons, sem var konungur í Egypta-
landi um 1500 f. Kr.*), þá fund-
ust meðal margra gersema þar
miklar birgðir af lakkrís.
Á dögum Tut-ankh-Amons var
lakkrís notaður sem bragðefni í
sætindi og í lyf. Nú er hann not-
aður til margra hluta, m. a. í tó-
bak, sælgæti og í slökkvitæki til
að slökkva olíuelda.
Lakkrísrót er rótin á harðger-
um, grænum runna, Glycyrrhiza,
sem þrifst bezt á árbökkum og
votlendi í Miðjarðarhafslöndunum.
Spánverjar, Italir, Grikkir, Sýr-
lendingar, og þó einkum Tyrkir
eru helztu framleiðendur. Rótin
ein er nytjuð og er hún tckin
þriðja eða fjórða hvert ár.
Lakkrisinn er unninn úr rótun-
um með því að merja þær og
leggja þær í vatn, sem leysir upp
lakkrískjarnann. Tír þessum
kjarnasafa er lakkrísinn svo unn-
inn í þrennskonar ástandi, sem
*) Sjá greinina ..Þegar griif ,,Tut-
ankh-Amons fannst" í 6. hefti 11. árg.
vP~:r\ ■ ■ . ' '.-l ' ■
lakkrísduft, lakkrísmauk og lakk-
rískristallar.
Meira en 90% af öllum lakkrís,
sem notaður er í Bandarikjunum,
fer í tóbak. 1 öllum helztu teg-
undum sigarettu- og píputóbaks
er lakkrís. 1 sígarettutóbaki er til-
tölulega litið af honum, en í sum-
um tegundum píputóbaks er allt
að 20% lakkrís. Mikið af möluð-
um lakkrísrótum er notað i nef-
tóbak.
Mikið af lakkrís fer, eins og
allir vita, í sælgæti. Hver kann-
ast ekki við svörtu lakkrísborð-
ana? En lakkrísinn þarf ekki að
vera svartur. Lakkrisduftið er
ljósbrúnt, en er oft litað svart til
að þóknast sælkerunum.
Lakkrískristallar eru mest not-
aðir sem grunnefni og til bragð-
bætis í lyf. En þeir eru einnig
notaðir sem sætindi og freyðiefni
í drykki eins og rótarbjór og birki-
bjór.
Þegar búið er að vinna kjama-
vökvann úr lakkrísrótunum er
eftir geysimikið af rótartrefjum.
Og þær hafa fengið það mikil-
væga hlutverk að kæfa eld, sem
Framhald á 3. kápusíöu.
9TE1NDQRSPRENT H.F.