Úrval - 01.07.1954, Síða 62

60
trRVAL
ræðislega í fari þeirra. Þeir eru
enn í dag mjög stoltir af tign
sinni.
Amma mín bar öll einkenni
þess að vera komin af æðri kyn-
þætti. Oft sagði hún við mig:
„Baðaðu þig alltaf í rennandi
vatni. Taktu aldrei bað í þessum
uppfundningum þar sem þú sit-
ur í óhreinu vatni eins og vís-
undur. Enginn með virðingu fyr-
irsjálfum sér horfir á baðvatnið
sitt, hvað þá að hann sitji í því.“
Á meðan frændi minn var að
túlka orð hennar, brosti hún
með sjálfri sér; ekki með fyrir-
litningu, heldur vorkunnsemi,
þegar hún hugsaði til baðsiða
hvítra manna.
Af því að ég átti brátt að
hverfa aftur til heiðingja, til
þess að ljúka skólanámi mínu,
gaf amma mér litla bók, sem
skráðar voru í allar skyldur og
réttindi stéttar minnar. Blöðin
í bókinni voru þurr pálmalauf,
þrædd saman með streng en
spjöldin úr tré. Bókin byrjaði á
þakkarbæn til guðs fyrir að
hafa skapað okkur — þ. e. stétt
okkar — miklu fremri öllum
öðrum mönnum.
Amma bað mig að minnast
þess alltaf hver og hvað ég væri,
þegar ég kæmi meðal Englend-
inga. „Þeir muni líta upp til þín
sem Nayara og ætlast til þess
að þú gangir á undan með góðu
eftirdæmi“, sagði hún oft. „Þeir
vita, að þú ert tvö þúsund árum
á undan þeim í menningu, og
þeir munu verða fúsir til að læra
af þér. Sýndu þeim þessa bók.
Hún var skrifuð meðan þeir
gengu enn naktir. En mundu, að
fordœmi þitt skiptir meira máli
en allt annað.“
Þessi orð höfðu mikil áhrif
á mig, á sama hátt og skilnað-
arorð skólastjórans í London
höfðu haft á mig. „Láttu þá
sjá, að þú hafir gengið í enskan
skóla“, hafði hann sagt. „Það er
þitt að gefa tóninn, hvar sem þú
ert og hvar sem þú ferð.“
Ég var dálítið ráðvilltur þeg-
ar ég fór frá Malabar. Eg vissi
ekki almennilega hvort ég átti
að líta á mig sem indverskan
Nayara eða enskan herramann.
Hvor aðili um sig taldi sig kór-
ónu sköpunarverksins, en leit á
hinn sem ómenntaðan sóða.
Að lokuð ákvað ég, að ég
skyldi framvegis vera óhóður
báðum þjóðum — skyldi aðeins
vera ég sjálfur. Og það hygg ég
að hafi verið viturleg ákvörðun.
Feitur leikari sagði um magran — að við ekki segjum grind-
horaðan — kollega sinn: „Hann er svo skininn, að þegar hann.
drekkur rauðvin, er hann eins og hitamælir!"
Allt.