Læknaneminn - 01.09.1981, Blaðsíða 31

Ymis atriSi verður að hafa í huga þegar líkamleg
emkenni eru greind.
1) Stundum fylgir þessu ástandi Límabundin mat-
græðgi (bulimia) og getur þá myndin líkst
thyrotoxikosu, þ. e. tachycardia, hiti, mæði og
aukinn BMR.
2) Sumir taka inn mikið af hægðalyfjum og get-
ur því klíniska myndin verið niðurgangur.
3) Sumir kasta upp og framkalla þá uppköstin
sjálfir, oft fylgir þetta mikilli matgræðgi.
4) Ovenjulegt insulin svar við glúkósa prófi hef-
ur fundist.
5) Einnig hefur um he'mingur þessara einstakl-
inga hækkað cholesterol samkvæmt könnun
sem Crisp gerði á 30 einstaklingum.
Lág gildi af östrogenum og gonadotrópinum hafa
fundist, en útskilnaður þessara hefna hækkar þá í
þvagi með aukinni þyngd.
I stóru uppgjöri frá Mayo Clinic um niðurstöður
rannsókna í anorexia nervosa kemur fram:
Að rannsóknir eru gagnlegar til að meta hvetsu
slæmt ástand líkamans er orðið. Ekki er þó hægt að
segja að neinar rannsóknaniðurstöður séu einkenn-
andi eða gefi greiningu á anorexia nervosa. Rétt sé
þó að gefa rannsóknum gaum og vera vel á verði
fyrir niðurstöðum, sem venjulega koma ekki fram í
anorexia nervosa og leita þá vel að líkamlegum sjúk-
4ómum; í því sambandi nefna þeir hraðan púls, hátt
sökk og aukinn fjölda hvítra blóðkorna.
Algengustu niðurstöður sem komu fram á Mayo
Clinic eru: Blóðstatus, blóðkemia og þvagstatus eru
°ft eðlileg. Elektrolytar eru oftast innan eðlilegra
fflarka, en geta þó lækkað ef uppköst eru viðvarandi.
Anemia kemur stundum fyrir. Leukopenia með hlut-
fallslegri aukningu á lymphocytum kemur oft fyrir.
Lngu að síður sleppa þessir einstaklingar yfirleitt
við sýkingar. Cholesterol er gjarnan hækkað. Caro-
tene er oft hækkað. Prótein eru venjulega eðlileg
þangað til ástandið er langt gengið, þá lækka þau.
Vítamínskortur sést sjaldan.
Linnig hafa rannsóknir bent til að hormónabreyt-
ingar orsakist af vanstarfsemi á hypothalamus-hy-
pophysu kerfinu og sé það vörn og aðlögun þessa
kerfis við sulti.
Að lokum er rétt að hafa í huga, að fjölmörg önn-
ur atriði hafa einnig áhrif á niðurstöður rannsókna
í anorexia nervosa svo sem aldur, hve ástandið er
langt gengið, lyf svo sem hægðalyf, diurelika, og
hormónalyf, uppköst og hydrationsástand.
Meðferð
Ekki er ætlunin að gera meðferðarplönum nein
skil hér. Flestir eru sammála um nauðsyn þess að
koma þessum einstaklingum sem fyrst í fulla kjör-
þyngd.
Atferlismeðferð er algeng og fer þá oftast fram á
sjúkrahúsi. Misjafnt er hversu hart er gengið fram í
þessari meðferð. Samlalsmeðferð er jafnframt nauð-
synleg lil þess að styðja einstaklinginn og komast að
óskum hans.
Phentiazin lyf hafa verið notuð og hefur verið
tekið eftir því hve þessar stúlkur þola oft mikið af
þessum lyfjum án þess að verða sljóar.
Leukotomia hefur stöku sinnum verið framkvæmt
á króniskum sjúklingum og þá sem neyðarúrræði.
Horfur
I uppgjöri á 100 einstaklingum sem fylgt var eftir
í 4-8 ár frá því að meðferð lauk (fæðumeðferð og/
eða psykotherapia I komst Chrisp að eftirfarandi
niðurstöðum:
Nærri % voru á eðlilegri þyngd (-)- eða — 15%
af kjörþyngd). Blæðingar voru reglulegar hjá u.þ.b.
helmingi þeirra. Tæplega 50% höfðu ennþá merki
um „þyngdarphobiu“ og afbrigðilegt mataræði. Um
40% höfðu brenglað samband við fjölskyldu sína.
48 einstaklingar voru taldir hafa náð góðu ástandi.
Gott ástand er skilgreint sem nærri normal þyngd,
reglulegar blæðingar, gott andlegt ástand og að þau
störfuðu vel bæði „socialt“ og „sexuelt“. 30 höfðu
náð þokkalegu ástandi. 20 voru í slæmu ástandi.
2 höfðu dáið vegna næringarskorts.
Slæmar horfur voru tengdar við langt sjúkdóms-
ástand, litla þyngd, meðferð hafði brugðist áður,
uppköet, matgræðgi og kvíða fyrir því að borða með
öðrum.
Framh. á bls. 76.
LÆKNANEMINN
29