Læknaneminn - 01.09.1981, Blaðsíða 46

Mynd 8. Interstitialar infiltrationir, aSall. í neðanverðu hœ.
(interst. desquancatífur pneumonitis) staðfest með sýnitöku.
háttað, hvort hún er jöfn, fín eða gróf, í þykkari
hnútum, staðbundin eða dreifð um annað eða bæði
lungun. Venjulega skyggja þær á æðarnar þann veg
að útlínur þeirra verða óskarpar og máðar, svo að
æðateikningin verður meira óregluleg, loðin, grein-
ing æðanna óljósari og æðarnar jafnvel virst víkka
þegar utar dregur í stað þess að mjókka og íferðir
inn við hjartað geta gefið hjartaskugganum loðið
eða hært úllit. Helstu formin eða mynstrin sem við
höfum eru: 1) grófar rákir eða skuggar, sem koma
fram sem þykknun í berkjumörkin, æðamörkin og
þétting umhverfis hilus, gjarnan líka þykknun á eða
undir brjósthimnu. 2) Netgerðarmynd, þegar þykkn-
aðir alveoluveggir og þykknaðir interacinös og inter-
lobuler skilveggir liggja á misvíxl og hver fyrir ann-
an í netformi (C-línur). 3) Blettir, þegar þeir aukast
að fyrirferð, alveolurúmin minnka vegna þykknunar
veggjanna og vökvi sest í þau (ödem) eða af þeim
flagnar (desquamatif interst. pneumoni) og þá er
vanalega urn þunna dreifða skugga að ræða eins og
sandbreiða (sjá mynd 8); blettirnir geta líka verið
svo fínir og dreifðir um lungun að um miliaris mynd
er að ræða. 4) Býkúpulungu (honeycomblung, Wa-
benlungen), en þá er um fibrotiska breytingu og hol-
ur að ræða, sem eru þandar alveolur eða smá-berkj-
ur og þetta er venjulega lokastig eftir millivefsbólgur
og venjulega talið til bandvefsmyndana við lungna-
lunga. Sex dögum síðar hafa Jtœr vaxið, einnig í vi. lunga. DIP
sjúkdóma. 5) Blönduð form, en þá getum við bæði
haft fínir rákir og dreifða díla eða hnúta og septal
línur eru algengar.
Bólgukyns ífreð'ir stafa langoftast af veirusmitun:
Influensu-, parainfluensu-, RS eða respiratory syn-
cytal og adenoveirum, ennfremur af mycoplasma
(sjá mynd 9), einnig mætti nefna mislinga, kíghósta
og páfagaukaveiki; langoftast er um dreifðar íferðir
beggja hliða að ræða, rákaðar eða blettóttar, ör-
sjaldan miklar, en það er ekki óalgengt við hlaupa-
bólu og er allhættulegt, dánartala um 20%. Hins
vegar sjáum við mjög sjaldan millivefjabreytingar
af völdum sýkla, yfirleitt er þá um konsolidasjón að
ræða, það getur þó komið fyrir helst upp úr strepto-
kokkakverkabólgu eða lyfmueitlabólgu á hálsi (eða
mediastinitis). Iferðir af völdum steinsýki stafa af
ryk- eða málmögnum sem setjast í millivefina og er
mjög misjafnt hversu ertandi þær eru; þær koma
fram sem fínir hnútar í byrjun títprjónshaussstórir,
rákir eða aukin lungnateikning, síðan stækkaðir eitl-
ar, stærri flákar og bris og þan á milli. Við langvinna
lungnasjúkdóma geta komið bráðar bólgur sem milli-
vefjaíferðir, t. d. við langvinna berkjubólgu, berkju-
víkkun kringum langstaðnar lungnaígerðir, í sam-
bandi við sveppasjúkdóma og berkla, þótt það sé
fyrst og fremst brismyndun í meira eða minna rík-
44
LÆKNANEMINN