Úrval - 01.02.1967, Blaðsíða 76
74
ÚRVAD
spilla verulega fyrir því að árang-
ur næðist. Til þess að ná til þess-
ara unglinga var stofnað til ó-
keypis skemmtana í görðum og á
útiskemmtistöðum og auglýstur
dans, verðlaun og trúðteikar, og
„heilsufræðiþáttur handa táning-
um.“ Milli þess sem plöturnar voru
spilaðar sögðu trúðarnir sögur af
samræðissjúkdómum og vörnum við
þeim, spurðu síðan spurninga yfir
hópinn og veittu verðlaun fyrir
rétt svör. Unglingarnir streymdu á
heilsugæzlustöðvarnar eftir hverja
skemmtun, og smitanir fundust og
ferill þeirra varð rakinn.
Borgarmenn fóru að átta sig á
því að jafnvel beztu fjölskyldur
voru ekki óhultar fyrir slíkum
sjúkdómum. Skólastjóri einn við
einkaskóla maldaði þó í móinn.
„Nemendur mínir eru slíkir, að það
er hæpið, að þeir hafi nokkra þörf
á slíkri fræðslu“, sagði hann. Áður
en margar vikur væru liðnar, tók
hann þó upp stuttan fræðsluþátt,
og komu þá a.m.k. fimmtíu af nem-
endunum á heilsugæzlustöð til
skoðunar.
Árangur baráttunnar í Houston
varð með slíkum ágætum, að for-
menn landssambands ungra kaup-
sýslumanna hafa sent öllum sam-
bandsfélögum tilmæli um að táka
upp þetta verkefni, og hefur þetta
þegar borið þann árangur í 23 fylkj-
um, að þeir eru farnir að beita sér
fyrir málinu.
Hvar sem farið er af stað með
slíka fræðslu, hækkar skjótlega tala
skráðra smitunartilfella. Þetta staf-
ar auðvitað ekki af því að smitun
aukist, heldur af því, að fleiri koma
til skoðunar. Læknarnir telja að
ekki náist til nema helmings allra
þeirra, sem veikina taka, vegna þess
hve fáfræðin er megn um þessi
efni.
VIÐSJÁLAR SPELLVERUR.
Sárasóttin (sýfilis) byrjar með
því, að smásár eða þykkildi myndast
rétt við smitunarstaðinn. Hefur
þetta ekki óþægindi eða sársauka
í för með sér, og sumir taka ekkert
eftir því. Sárið hverfur eftir viku
eða hálfan mánuð.
Nú fer sjúkdómurinn að dreif-
ast um líkamann. Útbrot geta komið
fram á höndum og fótum og víðar
um líkamann. Hjá sumum er þroti
í hálsi eða hitaslæðingur einu sjúk-
dómseinkennin. Og svo hverfa
einnig þessi einkenni. Eftir tvö ár
sjást þau alls ekki og einungis blóð-
rannsókn getur skorið úr um smit-
un. En ef þetta fær að þróast áfram
kemur að því, að ósköpin dynja
yfir, stundum eftir tuttugu ár en
stundum miklu fyrr. Þá brýzt sóttin
út í öllum ofsa sínum í hjarta, aug-
um, heila og taugakerfi, svo að
margur bíður bana af.
Sárasóttin er svo lymsk, að tveir
af hverjum þrem, sem ganga með
hana, án þess að vita af því eru
með hana á dvalarstiginu eða eiga
skammt til þess að sárin fari að
opnast. Einn starfsmaður heilsu-
gæzlunnar hefur sagt; að það sé
allt að fyllast af óskráðum sára-
sóttarsjúkilngum, tugþúsundum
karla og kvenna, sem ekki vita hvað
bíður þeirra, fyrr en það er um
seinan.
Ástandið er ekki ólíkt að því er