Úrval - 01.02.1967, Blaðsíða 57

PERÚ
55
spánska valdsins, hin glæsilegasta
nýlenduborg Nýja heimsins. Enn
má sjá merki og minningar heims-
veldistímans. Eitt húsið nálægt
Vopnatorgi er enn í eigu ættar sem
komin er af þeim sem reistu það á
dögum Pízarrós.
í Lima rignir aldrei, en hinsvegar
liggur þokubakki yfir borginni 'sex
eða sjö mánuði á ári, og frá því
stafar úða nokkurskonar sem nefnd-
ur er garúa, en hann getur þó ekki
talizt rigning. Þetta hlýja loftslag
gerir menn værukæra og frídagarn-
ir eru 70 á ári, að sunnudögum
meðtöldum, og á sumrin eru búðir
lokaðar samfleytt fjórar stundir um
hádegið.
Það er almælt, að fegursta torg í
allri Ameríku, og hið langtilkomu-
mesta, sem er að sjá í Líma, sé
Vopnatorgið — Plaza de Armas.
Hvað mig snerti, var það nokkuð
annað sem mér varð öðru fremur
starsýnt á, það voru hinir einstæðu
carcochas eða skrjóðar. Þetta eru
að nafninu til bílar, sem einhvern-
veginn tekst að halda gangandi og
oft vantar alla yfirbyggingu, bæði
að aftan, framan og til hliðanna.
Það eru til þvílík bílaræksni þarna
að þau hanga saman á lími, vírum
og snærum. Einn var með hlutum
úr sextán gerðum öðrum en upp-
runalegi bíllinn. Árekstrar eru tíð-
irí og fari svo að nýr bíll stór-
skemmist í árekstri við þá, má bú-
ast við því að nýr carcocha rísi von
bráðar úr brakinu. „Svitadropar
sólarinnar". Það var gullið, sem í
þjóðsögum heitir „sviti sólarinnar",
sem öðru fremur lokkaði spönsku
Konkvistadorana (landvinninga-
menn) til Líma, — og það er óvið-
jafnanlegt að sjá hér nokkuð af
hinu forna gulli landsins. Til eru
mörg ágæt söfn og munir í einka-
eign, en líklega er það merkilegast
sem Miguel Mujica Gallo, auðugur
safnari, á, því það er hið mikilfeng-
legasta listmunasafn sem ég hef
nokkurntíma séð. Þarna eru stór-
fagrir gripir frá tímum Chimu-list-
arinnar og enn eldri, gullsmíðalist
eins og hún getur bezt orðið, vanda-
söm og skrautmikil. Þarna voru
gersemar úr gulli, mótaðar fyrir
nærri þúsund árum, — gullhanzkar,
gullkolibrí, og meira að segja eftir-
mynd mannsaugans úr gulli. Ymist
voru þarna inniskrautmunir með
margvíslega smágerðu handbragði
eða brjósthlífar til að bera í orrustu,
allt að því fet á breidd. Þarna voru
líka fjölmargir hnífar, til að hafa
við fórnarathafnir og annað, svip-
höfgar útfarargrímur alsettar gim-
steinum og há skrautker búin dul-
arfullum andlitsmyndum. Þvílíkir
skrautgripir, unnir af hinni ágæt-
ustu listasnilld, voru það sem Pí-
zarró herstjóri og félagar hans
bræddu upp til þess að hafa gull-
klumpa með sér heim til Spánar.
í Lima má, eins og víða í Suður-
Ameríku, sjá miklar andstæður
auðs og örbirgðar, borgarhverfi
hinna efnuðu hafa á sér glæsibrag,
eins og þau séu gljáfægð á allar
hliðar — en fátækrahverfin (barria-
das) eru hin Ijótustu á öllu því
meginlandi. Þau eru einna líkust
hrúðri utan um borgina, stækka óð-
um og býr þar fjórðungur borgar-
búanna, líklega hálf milljón manna,
við hinar aumustu ástæður. Við