Úrval - 01.03.1968, Blaðsíða 51

KONGÓ ER ENN ÓLGANDI HVER
49
En í Kongó eru í kringum 50.000
Belgar, auk fjölmargra Grikkja,
ítala og Portúgala. Ef hvitir menn
flyttu unnvörpum frá Kongó, myndi
það hafa mjög slæm áhrif á fjár-
hag landsins.
Á daginn virðist allt ganga eðli-
lega. Þeir, sem hafa haft heppnina
með sér, gæða sér á bjór á kaffi-
húsum úti undir berum himni, en
hinir, sem ekki hafa verið eins
heppnir, reyna að afla sér brýn-
ustu nauðsynja með því að selja
einn sígarettupakka eða sápustykki
á gangstéttinni. Evrópumenn líta
eftir verzlunum sínum eða fyrir-
tækjum, sem ekki eru öll stór né
ábatasöm. Þrekinn, kongóskur lög-
reglumaður stjórnar umferðinni á
gatnamótum, og stórir strætisvagn-
ar koma þjótandi eftir götunum
með þrisvar sinnum fleiri farþega
en leyfilegt er.
Næturnar eru hlýjar og heyra
má nið frá jazzhljómsveitum og
dansi frá opnum börum, sem eru
mjög margir. Eru þeir næstum ein-
göngu stundaðir af stjórnmálamönn-
um. Hópar einkanæturvarða hafa
kveikt elda til að orna sér við fyrir
framaniverzlanirnar, sem þeir gæta.
En á hæðunum handan borgarinn-
ar við Lovanium háskólann er ann-
ar varðmaður á ferli. Þetta er lítill
berfættur maður, sem hefur boga
og örvar sér um öxl. Fyrir skömmu
voru örvarnar eitraðar, en við upp-
reisn málaliðanna tók herinn há-
skólann hernámi, og varðmenn-
irnir voru skyldaðir til að nota
framvegis eiturlausar örvar há-
skólanemum til mikillar gremju.
Þetta er hið eðlilega ástand, en
þegar eitthvað óvænt gerist, brýzt
niðurbældur óttinn fram. Ástæðan
getur verið ættflokkaerjur eða
stjórnarbreyting. Verður þá oft mik-
il ólga í ættflokk stjórnarmeðlims-
ins, sem settur var af.
Mesta skelfingaræði, sem gripið
hefur um sig nýlega, var við upp-
reisn málaliðanna og rán Tshombes.
Eins og áður hafði gerzt við lík
skilyrði, fylltust Kongóbúar óstjórn-
anlegu hatri gagnvart öllum útlend-
ingum. Útvarpsstöðvarnar sendu
frá sér sjúklegan áróður á móti
hvítum mönnum, þar sem öllum Ev-
rópubúum var líkt við hvíta mála-
liða. En Evrópumennirnir urðu
skelfingu lostnir og lokuðu sig inni
í húsum sínum.
Af einhverjmn furðulegum ástæð-
um gerðist ekkert alvarlegt í Kins-
hasa. I Lubumashi stungu hermenn-
irnir hins vegar til bana með byssu-
stingjum fjóra menn og fjórtán ára
gamlan dreng fyrir að virða ekki
útgöngubannið. En svo hörmulega
vildi til, að um misskilning var að
ræða. Útgöngubannið átti að hefj-
ast kl. sex, en í dagblöðunum stóð,
að það hæfist kl. sjö. Ýmsir fleiri,
sem voru teknir á sama tíma hurfu
sporlaust og að sjálfsögðu hafa sögu-
sagnir um mannát gengið fjöllun-
um hærra.
Kongó er sennilega eina landið
í heiminum, þar sem gáfaður og
sæmilega hugrakkur maður getur
orðið eins skelkaður og hann varð,
þegar kongóskur unglingspiltur
piltur spurði hann, hvers vegna
hundurinn í bílnum hans væri að
gelta. Ég sagðist ekki hafa hug-
mynd um það, hundurinn gelti iðu-