Úrval - 01.11.1970, Side 102

100
TJRVAL
stundum verið send í betrunarskóla
án vitundar foreldranna. Embættis-
menn skýrðu mér frá því, að stund-
um væri barn hirt að kvöld- eða
næturlagi, því síðan stungið í fang-
elsi og það svo dregið fyrir undir-
dómara snemma næsta morguns og
síðan flutt handjárnað í betrunar-
skóla fyrir hádegi. Starfsmenn betr-
unarskólans hringja svo í foreldr-
ana og segja þeim, að barnið þeirra
verði innilokað á skólanum næstu
mánuðina. í sumum fylkjum senda
dómarar börn í betrunarskóla, án
þess að þau komi nokkirrn tíma fyr-
ir rétt.
Margir unglingadómstólar ein-
kennast af óskaplegum seinagangi
í afgreiðslu mála, en á meðan eru
unglingarnir og börnin lokuð inni
vikum eða mánuðum saman án þess
að koma fyrir dómstólana. Ein or-
sök vandamáls þessa er skortur á
unglingadómurum. í sumum borg-
um hafa dómarar réttarhöld yfir
unglingum aðeins einu sinni í viku
hverri. En vandamál geta skapazt,
jafnvel þótt um hugsandi og tillits-
sama unglingadómara sé að ræða,
er vinna að slíkum málefnum ein-
göngu. í fjölskyldurétti einum í
Providence í Rhode Lslandfylki eru
börn næstum aldrei „dæmd“ til þess
að fara á betrunarskóla. Og samt er
betrunarskólinn fullur!
Hugmyndin, sem liggur til
grundvallar starfsaðferðum fjöl-
skylduréttar þessa, virðist vera
þessi: Þegar barnið er sent á betr-
unarstofnun sem afbrotabarn, fær
það þannig á sig ævilangan stimp-
il. En sé barnið aðeins „geymt“ í
skólanum, þangað til rétturinn hef-
ur gefið frekari fyrirskipanir í
málinu, þá hlýtur barnið þannig
vernd, mannorð þess er verndað,
þar eða rétturinn hefur ekki lýst
því yfir samkvæmt lagabókstafn-
um, að barnið sé afbrotabarn. En
sum börn eru „geymd“ þannig í
heilt ár eða lengur. Ég komst að
því daginn sem ég dvaldi í Provid-
ence, að af 186 börnum, sem í betr-
unarskólanum voru, höfðu aðeins 5
þeirra verið send þangað samkvæmt
löglegum úrskurði réttarins.
Auðvitað er einnig önnur hlið á
þessu máli. í borginni Seattle skipt-
ast fjórir dómarar á um að gegna
störfum í unglingadómstólnum, og
starfar hver þeirra í 6 mánuði sam-
fleytt. Samkvæmt yfirlýsingu Mor-
ells E. Sharps dómara er þetta fyr-
irkomulag haft, vegna þess að „til-
finningalegt og líkamlegt álag á
dómarann er slíkt, að hann getur
ekki afborið slíkt lengur en í 6
mánuði í einu“.
Sharp dómari er í mjög miklu
áliti meðal starfsbræðra sinna.
Hann er ungur í anda, bráðskarpur
og lætur sig örlög fólks miklu
skipta. Og hann er haldinn gremju
og vonleysi: „Mér finnst sem ég fái
engu áorkað, þegar ég fjalla um
mál þessara barna,“ segir hann
þessu viðhorfi sínu til skýringar.
„Upplausn á heimilum, heimili í
rústum, fátækt og aðrar orsakir,
sem liggja til grundvallar mörgum
málum unglingadómstólsins, eru
utan seilingar minnar. Ég hef þar
ekkert vald. Það er því mjög lítið,
sem ég fæ áorkað.“
Harvey Uhlenhopp dómari í
Hampton í Iowafylki er á sama