Úrval - 01.11.1975, Side 63

NIXON: TRÚNAÐARBROT
61
Watergate var misheppnað „þriðja flokks innbrot", en ákvörðun
Richards Nixons um að ,,sýna hörku“, hylma yfir, var hinn fyrsti af
mörgum glæpum hans, sem bandaríska þjóðin gat ekki fyrirgefið
honum, þegar til kom. I þessum síðari hluta úrdráttar úr bók Theo-
dores H. Whites, eins víðkunnasta rithöfundar Bandaríkjanna, sést,
hvernig vefurinn var ofinn úr skapgerðargöllum, hiki og vandræðum,
sem fylgdu falli forsetans úr valdastóli.
menn“ forsetans áttu undir persónu-
leg fyrirmæli Haldemans að sækja.
Haldeman var strangur. Ungu kon-
urnar í ritaraskrifstofum hans snæddu
hádegisverðinn yfirleitt við skrifborð-
in og þurftu að vinna til klukkan
ellefu eða miðnættis eða hversu lengi
sem þurfti til að Ijúka skrifstofustarf-
inu til fulls hvern dag. Varðmennirn-
ir, sem fylgdust með umferð manna í
„innri hluta“ Hvíta hússins, fengu
fyrirmæli um að standa réttir, þegar
fulltrúi úr æðri sveitinni átti leið
framhjá.
Haldeman fann frá upphafi ekkert
hik eða sjálfsgagnrýni. Forsetinn vildi
stjórna atburðarásinni, skrifstofuveld-
inu og ríkisstjórninni. Ósögð „heim-
speki“ Haldemans var þessi: „Verði
vilji forsetans.“
Einn, sem fylgdist með háttum Nix-
ons, sagði þó: „Pað var efnafræðilegt
samband milli hans og Haldemans.
Pegar þeir voru einir saman, gerðist
eitthvað, sem þrýsti fram því versta
í þeim báðum.“
Sumarið 1970 unnu margir góðir
menn starfsliðsins við erfið vandamál
og fálmuðu eftir raunhæfum lausnum.
Peir túlkuðu á sinn hátt, hvernig vilja
forsetans yrði best fullnægt. Peir unnu
að áætlunum um frið, umhverfismál,
jöfnuð kynþátta, húsnæðismál og öfl-
un fjár til lista og menningarmála.
Samt gerðist það samtímis, í miðstöð
„taugakerfisins" í „Konungsgöngun-
um“, að aðrir menn túlkuðu vilja for-
setans eins og verst varð.
í hverju stórfyrirtæki eru menn, sem
geta ekki beðið eftir að komast áfram
með eðlilegum hætti og vilja stytta sér
leið. Metnaður er heilbrigður og gagn-
legur, en yfirleitt gildir það um starfs-
menn Hvíta hússins, að metnaðurinn
stýrist af sannfæringunni, sem gerði þá
starfsmenn forsetans. Svo var ekki í
,,Konungsgöngum“ hirðmannanna. Par
ýttu menn og hrintu til að ná athygli
Haldemans, sem kynni að vekja at-
hygli Nixons á þeim. Eftir að athygli
forseta hefur verið vakin, hver sem
hann er, kemur frægðin, sem síðar
færir þeim mikinn frama, sem hana
áskotnast, sem yfirmanna stórfyrir-
tækja, stórra stofnana eða háskóla eða
með tilnefningu í há embætti. Hrind-
ingarnar í „Konungsgöngum" Nixons
voru til muna meiri en verið hafði hjá