Úrval - 01.11.1975, Blaðsíða 55

Úrval - 01.11.1975, Blaðsíða 55
APINN SEM TALAR VIÐ FÓLK 53 unni, sem hún hefur skrifað, og bíður svars. Pó er þetta ekki lygisaga. Þetta er stórkostleg tilraun til að hafa skoð- anaskipti við dýr, og fyrstu niður- stöður tilraunarinnar hafa hróflað við goðsögninni um það, hve sérstæð mannskepnan sé. Pví sjimpansinn, sem heitir reyndar Lana, skilur og getur sjálfstætt notað tungumál, en það er hæfileiki, sem fram að þessu hefur verið talið, að maðurinn einn byggi yfir. Duane M. Rumbaugh, hinn alvar- legi, 46 ára gamli sálfræðingur, sem hefur veitt tilrauninni forstöðu, segir að geta hennar til að nota tjáskipti af þessu tagi hafi farið langt fram úr fegurstu vonum þeirra, sem að til- rauninni standa. Lana lifir hinu sérstæða lífi sínu í Yerkes dýrafræðistofnuninni við Em- ory háskólann í Atlanta í Georgíu. Hún hefur náð góðum tökum á „yerk- ísku“, sem er eins konar „hagrædd" enska, og hefur þannig áhrif á um- hverfi sitt eftir sínu höfði. Tölvan, sem hún hefur sér til aðstoðar, hefur verið „prógrammeruð" til þess að þjóna þessu augnamiði og er reiðubú- in allan sólarhringinn til þess að verða við óskum hennar um mat, drykk, leikföng og skemmtun — ef þessar óskir eru bornar fram á réttu máli. Hún getur líka óskað eftir skemmtun og félagsskap, en það er mannfólkið, sem sér henni fyrir þeim hluta lífs- fullnægjunnar, aðallega þó Timothy V. Gill, 27 ára gamall vísindamaður, sem er aðalkennari Lönu. Við fylgdumst með Lönu, þar sem hún sveiflaði sér úr rólunni í búrinu sínu niður að stjórnborði tölvunnar. Hún tók að hamra á hnappana. Skjár- inn fyrir ofan stjórnborðið fylltist af táknum, sem í okkar augum líktust helst rúnum, en hvert tákn stendur fyrir ákveðið orð. Fjarriti tengdur tölvunni lifnaði við og túlkaði yerk- ískuna yfir á ensku: „Gera svo vel Tim láta djús í vélina.“ Og Tim svar- aði á sams konar stjórnborð utan við búrið: „Djús í vélinni.“ „Ekki djús í vélinni.“ Tim gætti að sjálfvirka vökvunar- tækinu fyrir aftan stjórnborð Lönu og fann, að það var tómt. Hann fyllti það, en endurtók síðan: „Djús í vél- inni.“ „Já,“ svaraði Lana. „Gera svo vel vél gefa djús.“ Pað suðaði í tölvúnni, small í tengingum og gusa af ávaxta safablöndu bunaði í plastkrús undir stjórnborði Lönu. Lana drakk pent úr henni með strái og sneri síðan aftur að stjórnborðinu: „Gera svo vel Tim að koma inn í klefann.“ Tim svaraði játandi, opnaði rennidyr klefans og hélt inn. Lana kom á móti honum, dró hann að stjórnborðinu og pikk- aði: „?Tim kitla Lönu.“ — á yerk- ísku koma spurningarmerkin fyrst. þegar spurt er. Tim reyndi að láta engin svipbrigði á sér sjá, en miðaði með fingrinum á „nei“ hnappinn. Lana þreif um hönd hans, og ýtti henni að ,,já“ hnappn- um, þar til hann lét undan og ýtti á hann. Pá stökk hún af stað, fram og
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Úrval

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.