Fróðskaparrit - 01.01.1964, Page 74

82
Hróðurskota
merki. Sú jjýðing virðist allavega eðlilegri en að tala um
að fóðurarfur hafi verið smánaður eða lítilsvirtur. í>etta
mundi ekki jtýða annað en j>að að sú merkingarbreyting
sem fram kemur í nútímanotkun orðsins, hafi verið komin
af stað j>egar í fornu máli, se miðað við að upphaflega
merkingin hafi verið eitthvað í áttina við að smána eða
litilsvirða.
t upphafi var sagt að af jtessari sógu maetti draga nokkurn
lærdóm. Af j>ví sem nú hefur verið sagt ætti að vera Ijóst
að hann er tvenns konar: annarsvegar að ógætilegt er að
ganga j>egjandi fram hjá fornritaskýringum fyrri manna,
hinsvegar að íslenzkt nútímamál getur varðveitt margvíslega
vitneskju sem verða má að notum til að skýra torráðna
staði fornra bóka.
SUMMARY
The MS reading hroðr skotað in a verse in Víga-Glúms saga, ch. 7,
has been interpreted (1) as one word (hróðrskotat, which has been re-
garded as a hapax legomenon) and (2) as two words (hróðr, skotat),
belonging to two different clauses In the present article these inters
pretations are discussed, and it is shown that both of them can be
traced back to the 18th century, (1) to Bjórn Halldórsson’s Icelandic
dictionary, and (2) to the 1786-edition of Víga-Glúms saga, even if
these old interpretations are not referred to by modern editors and
lexicographers.
The verb hróðurskota has, however, been recorded quite recently
from three independent sources in NW-Iceland (\7estfirðir) in the meaning
‘throw out of order’, ‘move from the proper place’, ‘disarrange’. This
verb thus seems to have existed in spoken Icelandic from the Saga-
time; and the translation by Bjórn Halldórsson (who lived in NW-
Iceland) seems to indicate that he knew the verb not only from Víga-
Glúms saga, but also from contemporary speech. Finally, it is suggested
that hróðrskotat in the verse might mean something like ‘disarranged’,
which would be more natural in the context and closer to the modern
Icelandic meaning than the commonly accepted interpretation ('dis-
graced’, ‘disparaged’).