Fróðskaparrit - 01.01.1964, Page 198
206
St. Anna i islandsk senmiddelalder
men gruppen fra Holt forekommer mig at eje en usædvan*
Iig skonhed (se illustrationen). At dette — sikkert lybske
— træskærerarbejde har fundet vej til Island, understreger
den kendsgerning, at de nordiske lande i høj grad hentede
deres aandelige impulser i Nordtyskland i slutningen af
middelalderen.
Denne kendsgerning viser sig som bekendt ogsaa i ord*
forraadet, hvor de mange nedertyske laaneord i islandsk
(og i de andre nordiske sprog) fra tiden lige før og lige
efter reformationen fortæller os, hvor praktisk det maa
have været baade i gejstlige og verdslige anliggender at
kunne noget nedertysk. Ogsaa i det litterære udtryk for
Annas popularitet paa Island viser den nedertyske ind=>
flydelse sig.
Den version af sagaen om St. Anna, som findes i det
store islandske legendehaandskrift i Det kgl. Bibliotek i
Stockholm, Holm 3 fol. paa pergament fra begyndelsen
af det 16. aarhundrede, har — som det tidligere er blevet
paavist (Maal og minne 1960, s. 124 ff. og Germanic
Review 1962, s. 253 f.) — sit grundlag i nedertyske kilder.
Hovedkilden er den nu uhyre sjældne St. AnnemBiichlein
fra 1507 (trykt af Hans Dorn i Braunschweig; Borchling
og Claussen nr. 417), suppleret med uddrag af Passionael,
den nedertyske gengivelse af en udvidet udgave af Legenda
aurea, der findes i en række tryk fra tiden før og efter
aar 1500. Kompositionen i Anna«sagaen, som vi finder
den i Holm 3, er vellykket, og oversætteren (kompilatoren)
har forstaaet at arbejde sine to kilder sammen paa en fiks
maade. Dette hovedværk i senmiddelalderlig islandsk litte«
ratur er ganske omfangsrigt og fylder 67 foliosider i haand«
skriftet. Teksten er aldrig blevet udgivet, men fortjener
det i høj grad.
Sagaen i Holm 3 slutter defekt, og det er en ringe trøst,
at fragmentet i AM 238 fol. fragm. III fra sidste del af
det 15. aarhundrede indeholder noget af det, der mangler
i Holm 3, for den saga, man finder paa de to blade i