Fróðskaparrit - 01.01.1964, Page 239

Kring J. H. Schróters omsetjing nv Matteus»Evangeliet, 1823 247
sterande alternativ og eit reint hypotetisk og uverkeleg.
Men nár sporsmálet er reist, er det m.a. av di eg held det
for rimeleg at Schróter ikkje berre har tenkt gjennom dette
med islandskdarga rettskriving, men at han óg har tenkt
pá ordtilfanget i lys av islandsk purisme. Sumt han seier
om islandsk mál ber i den lei. Dette med islandskTarga
rettskriving var elles eit málemne som kom meir i frarm
grunnen etter at omsetjinga av ME var utkomen (tankar
málborne av Jákup Nolsóe o. fl.), men spórsmálet var ikkje
nytt. Allereie J. Chr. Svabo var inne pá islandsk purisme
(som han kjende til m. a. gjennom Jón Eiriksson), men
Svabo avviser óg purismen som praktisk ugjennomfórleg.
Desse trádane kan vel elles fyrst bli utgreidde nár kjelde*
materialet er betre ordna og granska.
Om no Schróter hadde vilja ei færóysk málfóring etter
islandsk mónster — vi spór teoretisk — sá ville altsá denne
framgangsmáten har vore ugjennomfórleg i praksis, og det
av mange grunnar.
Som vi alt har hóyrt, ville Schróter ikkje gjerne bort frá
det som var «historisk» gjeve, dvs. frá det som verkeleg
fanst, og denne innstillinga avgjorde synet hans m. a. pá
spráklána. At han avviser ei islandsk»farga rettskriving har
dá sine «historiske» grunnar, men heng óg noko saman
med málsynet hans elles, som vi alt har vore inne pá.
Det ville vera brot pá ein historisk prossess, om ein
tvinga samtidsmálet attende til opphavet (dvs. til islandsk,
det «gamle» el. Noran*Maal). I fóreordet til ME peikar
Schróter nett pá at «Færóisk Sprog og Orthographie
[dvs. lydsystemj allereede ved Christendommens Indfórelse
er afveegen fra det Islandske,» for málet i gamle «cath»
holske Sange» syner at mála har skilt lag sá tidleg. Det
kan óg nemnast at Schróter dreg visse konklusjonar av
denne átgáinga. I brev til Rafn (udatert, ca. 1832) seier han
at nokre «Christelige Sange» han har gátt gjennom, kan
ikkje vera eldre enn «Legendernes Tid i det 14de Aar»
hundrede,» og grunnen er — skjónar vi — at visene byggjer