Fróðskaparrit - 01.01.1964, Blaðsíða 242

250 Kring J. H. Schróters omsetjing av Matteus=Evangeliet, 1823
Den færoyske málforeskilnaden, eller det Schróter kallar
skilnaden mellom hovudgruppene Noran=Maal og Sunnan=
Maal, var sjólvsagt ein stor vanske, ein vanske som seinka
arbeidet med rettskrivinga og gjorde at han mátte ta det
fóre seg fleire gonger. Dette problemet vart ikkje lóyst av
Schróter. Vi skal heller ikkje ta det fóre oss her. Derimot
er det grunn til á spórja kva for eit «dybere» studium det
er, Schróter her talar om. Eg tenkjer meg at det her er
tale om teoretiske funderingar kring færóymálet, og kva
som kan reknast for færóysk og kva som ikkje kan rekn*
ast for færóysk (men t. d. islandsk). At dette studiet kom
fyrst no (kring 1819) heng etter mi meining saman med
at Schróter ved denne tid fekk fat i Rasmus Rask: «Vej*
ledning til det Islandske eller gamle Nordiske Sprog» (1811),
der Rask har ein heil bolk om færóysk, som tillegg til det
islandske. Rask reknar færóysk for ei grein av islandsk. *)
Dette var ein pástand som kunne eggja Schróter til mot»
segn, og at han gjorde det, har vi alt hóyrt. Det som like*
vel stár fast, er at Rask har vekt Schróter til ettertanke.
Difor er det naudsynt for han á gá gjennom ME ein gong
til. Schróter seier det direkte i eit brev til C. Chr. Rafn
6. januar 1820, der han fortel at han sist sumar fekk lána
Rasks Vejledning. «Ieg tilstaaer ieg forstod ej mit Moders*
maal fór ieg læste den.» Samstundes understrekar Schróter
den skilnad som det er mellom færóysk og islandsk.
Til omsetjinga si skreiv Schróter eit langt fóreord, «For=
erindring til Danske Læsere,» der han gjorde greie for sine
meiningar om færóysk mál, og der han kom inn pá ymse
detaljar i rettskriving, málfóring og ordval. Denne inn*
leiinga vart ikkje prenta, men ho vart nytta som grunnlag
for ei stuttare og meir álmenn innleiing som sekretæren i
Det danske Bibelselskapet sette opp, og der det óg er tale
om dei mange vanskar omsetjaren mótte dá han skulle
*) I «Undersógelse om det gamle Nordiske eller Islandske Sprogs
Oprindelse,» 1818, reknar Rask færóysk for ei sjolvstendig málgrein.