Fróðskaparrit - 01.01.1964, Page 250

258 Kring J. H. Schróters omsetjing av MatteussEvangeliet, 1823
ui' tnoudi eller teaga vui. Anfvora skifter med faa-a ui Hændur, leada,
fora firi se. Gjera Graje fíri er nytta i forteljing, men vi stoyter og pá
halda Rajinskeab (25,19). Det heiter: Onkje er loinit (10,26), men vi finn
og ordlag som: «Himmerigjis Ruigjis Haimelihaidir» (13,11). For eigedom
o.l. finn vi Liggjandafæ (2,11. 19,21), Forraa (12,35), og elles Ogn.
Fedreland er kalla Fouploss (13,54. 13,57), ei nemning som gjev hóve
til mange funderingar. I brev talar Schróter om Moderland.
1 ME finst ymse nemningar som vedkjem rettsstellet: Skjild, Sækt,
Doumstoulur, Tingstova, Tingrai, feara til Tingar, o. 1.
Nemningar for konkrete ting skifter óg noko alt etter samanhengen:
Arbajari, Tjenari og Medtjenari skifter med Bonafolk, Bonamenn, Eágur-
folk, Husfolk og Svainar. Av husdyr kan nemnast Stiur, Faiduneyd,
Gjedabukkur og Gjeldingur. Det heiter t. d. «thui tei vouru magtaleis o
eadspraid, sum Seiur, ui Ongjin huglar-o (9,36), «0 han skeal stidla Sejin
vi suina hogru Suju, o Gjedabukkanar vi tea vinstruo (25,33, jfr. 25,32).
Derimot heiter det Faar naar det er sauer i bibelsk meining, t. d.: «Men
gengji heldur ead taim forkomnu Faarinun ur Husi Israelso (10,6), «Ee
eri ikkje udsendur utan iíl tei vidlini Faarini eav Israels Husio (15,24).
Som det fylgjande sitatet syner, nyttar han Faar og Slanga nár det er
tale om litterære metaforar: «Sui, Ee sendi Tikun sum Faar midlun
LJulvar, væri thui snigvnir sum Slangur, o ainfoldijir sum Digvuro (10,16)»
Á bruke seiur og ormur her ville bryta med eit tilvandt ordlag. Difor
lánorda.
Av stilistiske ársaker finn vi skifte mellom synonym som t. d. Basuna
og Luur; Gouds og Ogn; Torv og Tun; vaxa og neala; Frugt, Louur
og Aavoxtur; og Kappi, Kaaba og Bjaalvi. Det danske Sæk og Aske er
omsett med: «faa hoddu tei longu sujani umvendt se ui Bjaalva o Oskuo
(11,21). Nár det er tale om Kristi klede, heiter det Kaaba: «0 tair
kladdu han eav, o kastavu aina Purpur-Kaabu um han» (27,28, jfr 27,31).
Elles finst mange synonym for páklednad og kledebunad.
For yktene pá dagen finn vi nemningane den satta Tuima og den
nuidjinda Tuiman i hógtideleg samanheng (her krossfestinga, 27,45 f).
I forteljinga om bonden og vingardsmennene derimot, nyttar Schróter
færoyske nemningar: «0 um Landsuur [i den danske teksten: den tredie
Time] four han ud, o saae Earar standa firi Onkje ui Tuninuno (20,3).
Og vidare heiter det: «Attur four han ud um Middea [dansk: ved den
sjette Time] o um Noun [dansk: den niende Time]» (20,5).
Det seier seg sjólv at ord og nemningar for land og landslag, hus
og tun, innreidnad og reidskap er færóyske: Bigd, Builungur, Gail, Gailar-
hodn, Gjæri, Grannalea, Grænd, Goda, Haii, Stea, Tun og Ve, — Bjorg,
Eagur, Daild, Fjora, Fjadl, Jearaklettur, Klettur, Sjouarmaal, Vodlur. Pab
lads kallar han Borg, og elles finn vi ymse nemningar for hus og inn-
reidnad, t. d. Bingji, Bridleypsstova, Keamari, Lón, Skjemma, Sodngolv