Helgafell - 01.04.1943, Page 9

UMHORF OG VIÐHORF
147
málaástæðum. Svo er Tímanum fyrir að
þakka, að fært er að gera þeim rógi full
skil með einu dæmi úr blaðinu sjálfu. 8.
júní síðastl. birtist þar eitt hið allra ó-
fremdarlegasta plagg, sem fram hefurkom-
ið í þessu máli, undir dulnefninu „Vestfirð-
ingur“.í Blaðinu hefur þótt slíkur fengur í
þessum vitnisburði, að það sæmir hann
feitletruðum formála frá sjálfu sér, þar
sem segir m. a., að nær allir nema „sauð-
svörtustu kommúmstar“ séu hissa og
hneykslaðir á úthlutun nefndarinnar. — í
grcininni sjálfri telur höfundur síðan fram
í einni lotu a. m. k. þrjá flokksbundna
„kommúnista“, auk ýmissa hálfrefa, er
nefndin hafi „sett hjá“, sér til dómsáfellis.
Þegar við þetta bætist, að Gunnar Bene-
diktsson hefur verið beittur hlutdrægni, að
dómi Vigfúsar Guðmundssonar, ásamt
þeirri staðreynd, að annar höfundurinn af
tveim, sem nefndin neyddist til að fella nið-
ur af úthlutunarlista fyrra árs, var fram-
bjóðandi „kommúnista“ úr tvennum eða
þrennum síðustu alþingiskosningum, verð-
Ur ljóst, að Tíminn hefði, með talsvert
miklum sannindum á sinn mælikvarða, get-
að sakað nefndina um „kommúnista“-of-
sóknir, og vöktu þær þó ekki fyrir henni.
Vfirleitt hefur gagnrýnendum útlilutun-
arnefndarinnar haldizt verr á málstað sín-
um en vera þurfti. Jafnvel gáfaðir menn
og smekkvísir, eins og Vigfús Guðmunds-
son og Árni frá Múla, hafa fjallað um
Þetta efni af talsverðum vanburðum. V. G.
telur upp nefndinni til ávirðingar allmarga,
meira og minna mæta, höfunda, sem hún
hafi vanrækt. Við þetta er ekkert athuga-
vert, nema sú seinheppni, að V.G. hefði eins
getað gefið menntamálaráði þessa sömu á-
minningu, bæði í fyrra, hittiðfyrra og árið
þar áður, þótt liann léti það hjá líða. Þetta
má teljast leið ósamkvæmni, þegar í hlut
á maður, sem löngum hefur sýnt siðferði-
'egt hugrekki í andlegum efnum um fram
allan þorra flokksbræðra sinna, auk yfir-
burða um bókmenntaskyn. f grein Árna frá
Múla um Gunnar Gunnarsson og úthlutun-
1) Höfundurinn kvað heita Kristján
Jonsson frá Garðsstöðum, að sögn sóma-
kærra flokksbræðra hans að vestan, og er
nafn hans birt hér að óskum þeirra, þótt
skk afhjúpun sé ómannúðlegri en ég hefði
kosið.
arnefnd er engu orði ofaukið um ágæti
skáldsins, en hins vegar allt sjálfdautt, sem
hann segir um hvatir nefndarinnar. Rök-
semdafærslan er sú, að Kristinn Andrés-
son, „formaður nefndarnnar“, liafi efnt til
refsiaðgerða gegn Gunnari Gunnarssyni
fyrir kunningsskap við Adolf Hitler. Síðan
tekur við samanburður á Kr. A. í nefnd-
inni og J. J. í menntamálaráði, og allt
fellur í Ijúfa löð. Ég vona, að það spilli ekki
ánægjunni af þessu ævintýri fyrir neinum,
þótt ég upplýsi, að Adolf Hitler kom alls
ekki til greina við úthlutunina. Kristinn
Andrésson var alls ekki formaður nefnd-
arinnar. Og þar með er sá draumur búinn.
Ég sé mér ekki fært að sinna sem skyldi
athyglisverðri hugmynd úr Tímanum um
kjör verðlaunaskálda með þjóðaratkvæði,
nokkru eftir kosningasigur útvarpshar-
móníkunnar með 80% atkvæðamagni. Aft-
ur á móti verður ekki gengið fram hjá því,
að Jón Eyþórsson flutti lesendum sama
blaðs þau ósannindi gegn betri vitund, að
nefndin hefði 1 æ k k a ð laun Gunnar Gunn-
arssonar um 400 krónur, þótt hún hækk-
aði þau að vísu um 600 krónur. Frá þess-
um meinlausa munaði Jóns Eyþórssonar
er þó aöeins sagt vegna óviðfelldinna af-
leiðinga fyrir hið ytra borð guðskristninn-
ar í landinu. Síra Sveinn Víkingur, kristi-
legur tíðindamaður Kirkjublaðsins,
liélt sér vera óhætt að gera slíkt hið sama,
birti ósannindin á ábyrgð biskups í 1. tölu-
blaði og Iét þau standa þar óhögguð í
lieilan mánuð, þrátt fyrir viðvörun í tæka
tíð. Má nærri geta, hvílík raun biskupi vor-
um hefur verið gerð með þessu.
Það er eftirtektarvert, að allt, sem sagt
hefur verið ómerkast um þetta mál, hefur
komið fyrir almenningssjónir í Tímanum,
eftir að Jónas Jónsson telur sig hafa
lokið þar lierþjónustu. Verði framhald á
þessu, hlýtur skýringin að vera sú, að kali
og kauðska í garð einstakra rithöfunda og
samtaka þeirra sé ófrávíkjanlegt stefnu-
skráratriði ráðamanna blaðs og flokks, af
eðlisgrónum eða hagbundnum ásiæðum. —
Fyrri tilgátan skal látin liggja á milli hluta,
en sé lotið svona Iágt eftir vanmetum ein-
stakra kjósenda í strjálbýlinu, er mjög hætt
við, að aðrir fullt svo eftirsóknarverðir fari
þar fyrir ofan garð á meðan. Kjósendur í
sveitum landsins láta ekki til lengdar afvega-
leiða kynborna dómgreind sína um bækur