Helgafell - 01.04.1943, Side 95

„DÝR í FESTI“
231
með Eyvindi og leggja sitt líf við hans líf, því að þegar til bardaga kemur
segir sagan: „Skósveinn Eyvindar þóttist eigi kröftugr til orrustu ok tók
hest sinn, ok ríðr vestr yfir háls til Aðalbóls“, að vísu til þess að sækja
liðsveizlu, sem hann þó hlaut að sjá, að koma mundi um seinan.
Hræðsla og hugleysi hafa gripið skósveininn þegar í stað, er hann þekkir
Hrafnkel, enda sýna orðin: ,,Þat býðr mér í hug, at hann muni þik hitta
vilja“, að þau eru mælt af sárri tilfinning. Hann óar við liðsmuninum, og
hann sér hve ólíkt er háttað ferðalagi Hrafnkels og Eyvindar. Hann sér,
að Hrafnkel og hans menn bar skjótt eftir, er þeir riðu lausir, en að þeir
Eyvindur steypa stömpum í fenjum og foraði, alveg háðir og bundnir við
klyfjahestana, sem liggja drjúgum á kviði í mýrinni eða aðeins tosast
áfram í aur og efju í miðjan legg og kvið.
Fyrstu bænar- og hvataorð sveinsins til Eyvindar um að ríða undan,
eru ekki einungis sprottin af umhyggju fyrir lífi húsbóndans, þótt þau hljóði
á þá leið, heldur eru þau einnig mjög hyggilegt ráð til að forða sjálfum
sér undan háskanum, vansalaust. Ef Eyvindur hefði riðið undan, voru
tveir kostir fyrir sveininn, og báðir góðir. Annar að fylgjast með húsbónda
sínum, sem þó var áhættumeira, og hinn að dveljast eftir með hinum félög-
unum, enda taldi hann sig þá óhultan, því að í næstu setningu telur hann
þeim borgið, ef Eyvindur nær að komast undan. Endurtekur hann þetta
með stígandi þunga í þriðju setningu: ,,er þá alls gætt, ef þín er eins“.
Þá er komið að síðustu setningu skósveinsins og þýðingu orðanna, sem
um var rætt í upphafi. En áður en lengra er farið, verður að víkja að öðru
efni.
Fálkaveiðar hafa líklega verið stundaðar hér á landi þegar á landnáms-
öld, en allar aldir síðan voru þær reknar af kappi, allt til loka 18. aldar,
og nokkru lengur.
Þeir fálkar voru taldir beztir, er veiddir voru fullþroskaðir. Ekki eru
til skjallegar heimildir fyrir því, hvernig fullorðnir fálkar voru veiddir hér
á landi á hinum fyrstu öldum, en ætla má, að notaðar hafi verið líkar að-
ferðir eða hinar sömu og tíðkaðar voru um sama leyti annars staðar á
Norðurlöndum og Þýzkalandi, þar sem fálkar voru veiddir. Það var óbrigðul
og föst venja á öllum öldum, að egnt var fyrir fálkann með sams konar
dýrum og hann var látinn veiða, þegar veitt var með fálkum. Það voru
ekki aðeins fuglar, er veiddir voru með fálkum, heldur einnig refir, hérar
og smærri dýr, er fálkum voru viðráðanleg fyrir stærðar sakir.
1 Tilforladelige Efterretninger om Island (bls. 150—152) lýsir Horrebow,
hvernig fálkaveiðar fóru fram hér á landi á fyrri hluta 18. aldar. Þá voru fálka-
veiðar úr sögunni fyrir löngu í nágrannalöndunum, vegna þess að þar hafði
fuglinum verið nær gjöreytt, en tækniþróunin hafði hvorki verið svo hrað-
stíg á umliðnum öldum né veiðivélarnar í þessari grein svo margbrotnar, að