Helgafell - 01.04.1943, Page 117

LÉTTARA HJAL
253
að flestir þeirra manna, — og þar á meða!
Bjarni Benediktsson, sem láta sér annast um,
að gengið verði að fullu frá sambandsslitun-
um á næsta ári, án nokkurs tillits til þess, sem
fram fer í heiminum, muni boða þessa skoðun
af fullkomnu undirhyggjuleysi og í bjargfastri
trú á því, að þannig eigi þetta að vera. Ég
hef heldur engan hitt, sem lái það Sigurði
Eggerz, þó hann taki þessari lausn sjálfstæðis-
málsins með eldmóði og hrifningu. Hann hef-
ur ávallt túlkað sjálfstæðiskröfur landsins síns
af eldmóði og hrifningu og aldrei hvikað eitt
andartak frá þeirri skoðun, að vér ættum að
skilja við Dani strax. Meðal sjálfstæðishetja
þjóðarinnar er hann skilnaðarmaðurinn par
excellence, og hann mundi aldrei geta afborið
það að hætta að skilja við Dani, hvað sem
á dyndi og hversu sjálfstæðir scm vér yrðum.
Og í rauninni er ekkert virðingarverðara en
þetta, því þannig er eðli hins hreinhjartaða
hugsjónamanns. Hver sá, sem hefur gert stóra
hugsjón að innihaldi lífs síns, á þann kost
cinan að lifa fyrir hana, en hann lifir hana
ekki af. — En það er jafnan því hörmulegra
sem málstaðurinn er glæsilegri, þegar slíkum
mönnum mistekst að gæta hans fyrir þeim
áhangendum sínum, sem hætta er á, að van-
helgi hann með illkvittni og ódrengskap. Er
þess skemmst að minnast, að þegar hingað
barst hógvær og kurteisleg ályktun frá fundi
landa vorra í Kaupmannahöfn, þar sem ís-
lendingar eru varaðir við því að stofna sam-
búð sinni við aðrar Norðurlandaþjóðir í hættu
LANDRÁÐ °f ;TkaK
hafnar-íslendinga ívatvlsllakusn
þessa mals, birt-
ist næsta ósmekkleg smágrein í einu blaði
bæjarins, þar sem það var fyllilega gefið í
skyn, að þessir landar vorir sætu á svikráðum
v*ð málstað þjóðar sinnar, og það tekið fram,
að öðruvísi hefði fyrri kynslóðum Hafnar-
Islendinga farizt í sjálfstæðismálum hennar.
bder er að vísu ókunnugt um, hvað forfeður
þessa glamuryrta greinarhöfundar hafa lagt
af mörkum í baráttu vorri við Dani, en hitt
er vitað, að engir íslendingar hafa gert sér
niena far um að varðveita og efla þjóðernis-
kennd sína en þeir hinir sömu menn, er að
ályktuninni stóðu. Það þarf vissulega meira
en venjulegt íslenzkt blygðunarleysi til þess
að bera þeim á brýn svívirðilegar hvatir í sam-
bandi við örlagaríkt vandamál ættjarðar sinnar,
og fullkomin þjóðarskömm, að nokkrum ís-
Iendingi skuli haldast uppi slíkur rógburður
gagnvart löndum sínum erlendis, sem ekki
hafa neina aðstöðu til að koma vörnum fyrir
sig.
Annars mun sá íslendingur vandfundinn,
sem ekki óskar þess af fullri einlægni, að ís-
lendingar megi sem fyrst búa einir og frjálsir
að sínu landi og taka virðulegt sæti meðal
annarra sjálfstæðra þjóða eftir stríðið. Hverjum
manni mun og fyllilega ljóst, að sambandi
voru við Dani er þegar raunverulega slitið og
verður naumast tekið upp aftur, og þessi skiln-
ingur er of almennur og fastur orðinn til þess,
að nokkur flokkur eða einstaklingur geti öðr-
um fremur eignað sér hann. Enginn mun
heldur efast um rétt vorn til sambandsslit-
anna, hvort sem vér kjósum fremur að neyta
hans strax eða síðar. Hitt er vitað, að vér
eigum enn eftir að ræða ýms þau mál við
sambandsþjóð vora, sem ekki verða leyst á
viðunandi hátt nema með vingjarnlegu sam-
komulagi milli beggja aðila. Margir íslending-
ar Iíta ennfremur þannig á, að oss hafi aldrei
verið meiri þörf á því en nú að rækja ætternis-
og vináttuskyldur vorar við bræðraþjóðirnar á
Norðurlöndum, enda er skoðanamunurinn í
sjálfstæðismálinu um það eitt, hvaða tími sé
heppilegastur til endanlegra sambandsslita og
hver aðferð sé oss samboðnust. Vœntanlcga
lita flestir þó svo á, aS úr því sem komiS er,
sé mest um vert, aS þjóSin standi saman um
viSráSanlega lausn á þessu máli, og cettu fjand-
samlegar hótanir, sem henni kunna aS berast,
aS vera henni til nokkurs stuSnings t því efni.
En hvernig sem þessu máli reiðir af, verður
ekki annað sagt, en að það sé mikill ósiður að
bera mönnum á brýn skort á ættjarðarást, þó
þeir hafi ólíkar skoðanir á einstökum atriðum
þessa máls. Yfirleitt er mönnum ættjarðarást
í brjóst borin, og t. d. hafa kommúnistamir
íslenzku, sem þó hafa oft verið sakaðir um
landráð, mjög mikið af henni, og ef til vill
eru það þeir, sem mesta föðurlandsást hafa
til að bera, því auk þess sem þeir elska sína
eigin ættjörð eins og hverjir aðrir, þá munar